Bài thuốc phòng, chữa bệnh đường hô hấp

(Kiến Thức) - Mùa lạnh, thường gặp nhất là bệnh đường hô hấp, nhất là người cao tuổi và trẻ em. Dưới đây là một số bài thuốc giúp phòng và chữa bệnh.

 
Rau tần dầy lá (còn gọi là rau thơm lông): Có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, lợi phế, trừ đờm, giải cảm, phát hãn. Dùng tươi (5-10 lá) mỗi ngày, nhai sống với tí muối, giã lấy nước uống hoặc hãm nước sôi, hoặc chưng với vỏ quýt, gừng, đường phèn, chữa ho, viêm họng, khan tiếng, cảm cúm, sổ mũi. 
Trẻ bị ho do viêm họng nên lấy 4 - 5 lá cắt nhỏ chưng cách thủy với vài hạt đường phèn rồi lấy nước cho trẻ uống từng chút, chia nhiều lần trong ngày.
Rễ cây đậu săng (còn gọi là đậu cọc rào): Có vị đắng, tính mát, tác dụng ấm phổi, trợ tiêu hóa, thông huyết mạch. Lấy 10g rễ đậu săng, thêm 10g sài đất, 10g kim ngân hoa, rồi nấu chung trong khoảng 200ml nước, sắc cạn còn 1/2, thêm ít đường phèn cho trẻ dễ uống.
Cây thuốc giòi (còn gọi là cây bọ mắm): Chữa cảm, ho, viêm họng, lấy khoảng 8 - 16g khô (50g lá tươi), nấu nước cho trẻ uống mỗi ngày. 
Rau tía tô: Có thể dùng lá hoặc hạt tía tô sắc lấy nước uống chữa ho khò khè ở trẻ nhỏ, 10g mỗi ngày.
Gừng: Gừng tươi (sinh khương) giã lấy nước uống, ngày 6-10g; rượu gừng 10%, ngày uống 2-5ml; xirô gừng phối hợp quả chanh, củ sả mỗi thứ 10g, muối 5g và đường đủ cho 100ml, ngâm trong 3 ngày, lọc vào lọ kín, uống chữa ho, ngày 2 lần, mỗi lần 1-2 muỗng canh. 
Sả: Trà sả có công dụng chữa cảm lạnh và ho bằng cách kết hợp lá sả non, mật ong, hạt tiêu, quế, nước cốt chanh và lá bạc hà. Loại trà sả hỗn hợp này giúp thông mũi họng, khiến người bệnh dễ hít thở hơn, giữ ấm toàn thân và làm dịu cơn ho trong mùa lạnh rất tốt.

Giữ nhà thông thoáng để phòng viêm đường hô hấp

- Hỏi: Có cách nào phòng tránh viêm tiểu phế quản cho trẻ không? Con tôi mới 1 tuổi mà đã 3 lần viêm tiểu phế quản, viêm phế quản - phổi trong vòng 3 tháng liên tiếp gần đây. Tôi rất lo lắng về điều này.

Thúy Hà (Hai Bà Trưng, Hà Nội).

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội trả lời: Rất khó để phòng tránh viêm tiểu phế quản cho trẻ. Tuy nhiên, bạn có thể giúp con phòng tránh phần nào bằng cách cải thiện môi trường sống sao cho rộng rãi, thoáng khí hơn. Nếu nhà bạn ẩm thấp, chật chội, nhiều khói thuốc... thì chắc chắn khả năng con bạn bị viêm đường hô hấp sẽ cao hơn những trẻ sống trong ngôi nhà rộng rãi, thông thoáng.

Món ăn phòng và chữa bệnh viêm đường hô hấp

- Viêm đường hô hấp là thuật ngữ chỉ tình trạng viêm nhiễm chung của đường thở như viêm mũi, viêm họng, viêm phổi, viêm phế quản... Bệnh thường gặp nhiều vào thời điểm giao mùa ở những người có sức đề kháng kém, nhiễm phải các vi khuẩn, virus, nấm... Dưới đây là một số món ăn giúp phòng và chữa bệnh.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Củ cải trắng tươi một củ to, xương sườn lợn 200g, xuyên bối mẫu 15g, hành, gia vị vừa đủ.

Xương lợn rửa sạch chặt miếng vừa ăn, xuyên bối mẫu loại bỏ tạp chất rửa sạch. Củ cải rửa sạch, cạo sạch vỏ thái miếng vừa ăn. Cho sườn lợn và xuyên bối mẫu chế nước đủ dùng đun sôi cho chín, tiếp đó cho củ cải vào chuyển sang chế độ nhỏ lửa cho tới nhừ, bắc ra nêm hành, gia vị ăn nóng hay ăn cùng cơm. Có thể ăn với cơm hằng ngày, ăn liên tục tới khi khỏi bệnh.

Bài thuốc có tác dụng nâng cao sức đề kháng cơ thể, kiện tỳ, thông phế, lợi tam tiêu, hạ khí, hóa đờm, trừ ho, sát khuẩn, lợi hầu họng, thông đại tiểu tiện... Thích dụng cho người bệnh viêm đường hô hấp, ho, rát rọng, có đờm khò khè, ho không ra được đờm như viêm mũi - họng, viêm xoang, viêm phổi - phế quản... Đặc biệt tốt ở người bệnh viêm - hen phế quản thể nhiệt có các triệu chứng khí nghịch, họng khô, đờm dãi khò khè, ngực sườn đầy tức, đại tiểu tiện không thông...

Theo Đông y, củ cải tươi có vị cay, tính mát vào kinh tỳ, phế, vị. Có công năng tăng cường lưu thông khí trong cơ thể, làm loãng và tiêu đờm, sát khuẩn, khai thông đường thở, lợi hầu họng, giảm đầy trướng ngực bụng, thúc đẩy tiêu hóa, tiêu ứ huyết, tán phong tà, giảm phù thũng, hạ áp, giúp đại tiểu tiện dễ dàng hơn...

Xương sườn lợn vị ngọt, tính bình, quy kinh tỳ có tác dụng bổ ngũ tạng, ích tinh tủy, giải nhiệt,  giảm độc, dưỡng âm, nâng cao thể trạng, kích thích tiêu hóa, tiêu tích trệ,  hóa đờm, khai thông đường thở, nhuận tràng, thông tiện...

Xuyên bối mẫu vị đắng tính hơi hàn, quy kinh tâm phế có tác dụng nhuận phế, hóa đờm, sát trùng, trừ ho... Thường được dùng để trị các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp như viêm mũi - họng, viêm phổi - phế quản...

Chú ý: Người có bệnh khí hư bạch đới không nên dùng bài thuốc này. Thận trọng với người có thể trạng quá suy nhược bởi khi nấu chín củ cải có tính chất đưa khí đi xuống. Xuyên bối mẫu kỵ với ô đầu và tần giao nên không dùng bài thuốc này cùng hai vị thuốc trên.

Tin mới