Phiến quân ISIS sử dụng nó. Nhóm tin tặc vừa tấn công website ngoại tình Ashley Madison sử dụng nó. Song, có lẽ bạn chưa từng nghe qua “web đen” (dark web), mạng lưới website ngầm chỉ có thể truy cập bằng công cụ đặc biệt.

Sức hấp dẫn của web đen là vô cùng rõ ràng: người dùng hoàn toàn ẩn danh khi ở trong web đen, đồng nghĩa với họ thoải mái trao đổi thông tin nhạy cảm, thực hiện các giao dịch bất chính mà không lo sợ bị nhà chức trách “sờ gáy”.

Ba tầng của Internet: Surface Web, Deep Web và Dark Web. Ảnh: Internet.

Để bắt đầu, bạn có thể hình dung Internet tồn tại nhiều tầng. Thứ quen thuộc nhất chính là “web nổi” (surface web), bao gồm các nội dung mà những công cụ tìm kiếm như Google quét được và cung cấp cho bạn. Nói cách khác, web nổi là bất kỳ thành phần nào trên Internet mà bạn tìm thấy trên Google Search, chẳng hạn như các website bạn vẫn truy cập hàng ngày.

Tiếp theo là “web chìm” hay “mạng ngầm” (deep web). Như giải thích của hãng tình báo BrightWeb, các trang thuộc web chìm không thể tìm thấy thông qua công cụ tìm kiếm một cách đơn giản. Có thể lúc nào đó bạn cũng đang trong môi trường mạng ngầm mà không hay biết, như chia sẻ tài liệu trực tuyến với đồng nghiệp là một ví dụ. Đó là dữ liệu mà bạn phải tìm bên trong một website. Web chìm thường bị quy là “web đen” (dark web) nhưng thực chất nó không có gì bất hợp pháp.

Cuối cùng là “thế giới ngầm” web đen. Các website thuộc web đen sử dụng phần mềm ẩn danh để bảo đảm khách ghé thăm không thể bị truy dấu vết. Tor là phần mềm nổi tiếng nhất. Nói một cách dễ hiểu, khi bạn Google từ khóa “địa chỉ IP”, bạn sẽ thấy con số trả về cho thiết bị và vị trí tương ứng của nó. Tuy nhiên, khi dùng công cụ như Tor, máy tính sẽ đi theo lộ trình tùy tiện và “tung hỏa mù” để che giấu danh tính cũng như địa điểm của bạn.

Web đen là “thiên đường” đối với hacker, tội phạm mạng. Nó cho phép họ chia sẻ thông tin và giao dịch mà không sợ bị trả đũa. Vì thế, khi hacker quyết định tung danh tính của người dùng website ngoại tình Ashley Madison, họ đã làm điều đó trên web đen, về lý thuyết khiến nhà hành pháp khó truy dấu vết hơn.

Với lý do tương tự, những người ủng hộ nhóm phiến quân ISIS cũng liên lạc và thậm chí còn gây quỹ thông qua web đen. Silk Road, chợ điện tử nơi mọi người mua bán súng, thuốc phiện, phim khiêu dâm trẻ em, hoạt động theo cách này cho đến khi bị đóng cửa. Web đen còn là địa chỉ mà hacker trao đổi dữ liệu từ vụ tấn công Sony Pictures Entertainment năm 2014, tung ra vô số thông tin không thể bị phát hiện ra nếu chúng không công khai công trình của mình.

Dù giới chức khắp thế giới truy quét không ngừng nghỉ, nghiên cứu gần đây cho thấy các khu chợ bất hợp pháp trên web đen vẫn tồn tại và kiếm ra hàng triệu USD mỗi năm.