Bộ sưu tầm sách siêu nhỏ khổng lồ ở Hà Nội

(Kiến Thức) - Có lẽ ở nước ta, ông không phải người duy nhất có thú vui này. Nhưng ông là người duy nhất có tủ sách mini đồ sộ đến thế.

Thú lạ với sách độc
Ngôi nhà nhỏ của họa sĩ Nguyễn Thành Đàm nằm sâu trong một con phố nhỏ tĩnh mịch ở đường Lý Thường Kiệt, Hà Nội. Trong ngôi nhà nhỏ ấy, có một tủ sách rất to. Trong tủ sách rất to ấy là bát ngát những cuốn sách siêu nhỏ. Ông Đàm bảo: "Sách tuy rất nhỏ nhưng tri thức chứa đựng trong ấy lại rất lớn. Chưa bao giờ tôi đo đếm giá trị của đồng tiền đối với sách, nhưng số sách ấy nếu quy ra tiền thì cũng bằng đúng ngôi nhà mà tôi đang ở".
Thú vui này của ông Đàm bắt đầu được thực hiện từ năm 1970, khi ông sang Liên Xô học khoa trình bày sách báo. Tuy nhiên, ngay từ khi còn học cấp III, cậu thiếu niên Nguyễn Thành Đàm đã có những mơ ước không giống ai là sở hữu một tủ sách mini. 
Tại Liên Xô, ông Đàm đã đi khắp các thư viện tìm cho mình những cuốn sách nhỏ. Nhưng du học sinh như ông thời bấy giờ làm gì có tiền để sở hữu những cuốn sách giá trị: "Có một sự thật là sách càng nhỏ thì giá càng đắt. Chúng tôi không mấy khi quy vật phẩm ra tiền, mà quy giá trị ra bằng cái "bàn là Liên Xô". Cuốn sách mini đầu tiên tôi mua được chỉ rộng 3,5 x 5cm có giá trị bằng 3 cái bàn là, tức khoảng 15 Rúp".
Ở Liên Xô gần chục năm trời, đi đến đâu ông Đàm cũng lân la dò hỏi về những cuốn sách siêu nhỏ. Những người bạn Liên Xô rất tốt, biết thú vui của ông nên có khi họ tặng luôn trọn bộ sách nhỏ cho ông. Đó là những món quà vô giá mà ông có được. Ngày về nước, tài sản ông Đàm mang theo chỉ là những cuốn sách lạ lùng độc đáo mà Việt Nam chưa từng có.
Cuốn sách siêu nhỏ viết về Lê Nin.
Cuốn sách siêu nhỏ viết về Lê Nin. 
Cuốn sách "còn nguyên vân tay" của Bác Hồ
Trong tủ sách quý ở nhà họa sĩ Nguyễn Thành Đàm, có rất nhiều cuốn sách cổ xưa của các nước trong khối Liên Xô cũ, thậm chí có cả sách cổ của Ai Cập, Lào, Thái... Nhưng ông Đàm vẫn tự hào nhất về cuốn sách "Lịch sử nước ta" còn nguyên dấu vân tay của Bác Hồ. 
Đó là cuốn sách chỉ với một tập giấy dó bóc 2 lớp mỏng dính, khổ 9 x 15cm. Với chỉ 14 trang khiêm tốn nhưng Bác đã tường thuật cả tiến trình hơn 4.000 năm lịch sử dựng nước và giữ nước từ thời Hồng Bàng đến khi có cách mạng. 
"Mỗi triều đại, Bác chỉ dùng vài ba câu thơ nhưng đã lột tả hết được cả quá trình hào hùng. Sự độc đáo còn ở chỗ khi xuất bản cuốn sách này, Bác Hồ vừa là tác giả vừa là biên tập viên, vừa là người trình bày, vừa là họa sĩ minh họa, đồng thời lại là thợ in và sửa morasse", ông Đàm chia sẻ.
Nhìn vào cuốn sách đầy những tinh túy ấy, ông Đàm mới giải thích là được chính tay Bác Hồ in bằng thạch bản tháng 2/1942. Đó là phương pháp in cổ truyền bằng cách phủ lớp rượu lên phiến đá nhẵn. Sau đó viết văn bản lên mặt giấy rồi ép mặt chữ xuống đá để mực chữ ngấm vào mặt đá. Tờ giấy ấy được bóc đi, muốn nhân nhiều bản thì dùng giấy trắng là theo giống như người ta in tranh Đông Hồ.
Cuốn sách do Bác Hồ viết và tự tay Bác in ấn tại Cao Bằng năm 1942.
Cuốn sách do Bác Hồ viết và tự tay Bác in ấn tại Cao Bằng năm 1942. 
Cuốn sách "bay" lên vũ trụ
Không chỉ sưu tầm được những cuốn sách mini độc lạ. Ông Đàm còn là họa sĩ thiết kế bìa sách tài tình. Vào năm 1980, để chuẩn bị hành trang cho anh hùng Phạm Tuân bay lên vũ trụ trong chương trình Interkosmos của Liên Xô. Nhà nước đã giao cho ông Đàm nhiệm vụ hoàn thành 3 cuốn sách mỏng gồm: Hịch tướng sĩ; Đại cáo bình ngô và Tuyên ngôn độc lập. 
"Đây là nhiệm vụ khó vì lúc ấy in ấn khó khăn. Sách yêu cầu phải mỏng, bền và đẹp. Tôi mới lên làng Bưởi mua giấy dó bóc 4 để in thì chữ mới không bị hằn sang mặt trang. Phải mất 4 tháng mới hoàn thành được 3 cuốn sách đó để mang sang Liên Xô", ông Đàm cho hay.
Sau khi sứ quán của ta ở Liên Xô nhận được 3 cuốn sách do ông Đàm gửi sang mới nhanh chóng đưa cho Phạm Tuân. Tuy nhiên, vì đảm bảo an toàn nên chỉ có cuốn "Tuyên ngôn độc lập" được phi hành đoàn cho phép Phạm Tuân đem theo vào vũ trụ.
Cuốn sách ấy được Phạm Tuân ghi chú cẩn thận ở bìa trong là: Tàu bay lúc 1 giờ 33 phút ngày 24/7/1980. Ngày 31/7, Phạm Tuân trở về Trái Đất, các phóng viên nước ngoài rất tò mò phỏng vấn về cuốn sách ấy. Sự bất ngờ lúc này mới vỡ òa khi cuốn sách vẫn còn nguyên chữ trong khi các vật liệu khác hầu như bị phai nhòa. Đó cũng là dịp quảng bá sách Việt và nguyên liệu giấy dó ra với thế giới. Đó cũng là cuốn sách mini đầu tiên và duy nhất của nước ta "bay" vào vũ trụ.
Theo ông Đàm, sách tuy nhỏ nhưng tri thức lớn.
Theo ông Đàm, sách tuy nhỏ nhưng tri thức lớn. 
Sách nhỏ - Tri thức lớn
Theo tiết lộ của ông Đàm, hiện nay trong tủ sách của ông đã lên tới 500 cuốn sách siêu nhỏ. Có những cuốn chỉ khiêm tốn như hộp diêm nhưng dày tới vài trăm trang. Những cuốn sách ấy hầu hết được thiết kế rất tỉ mỉ và tập hợp được nhiều tri thức của nhân loại, từ chính trị, kinh tế, văn hóa đến thiên văn, hội họa.
Trong số sách siêu nhỏ mà ông Đàm có được, nhiều cuốn ông phải nhịn ăn để mua, nhưng cũng có những cuốn vì duyên phận mà có. Như cuốn viết về Lê Nin nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh chỉ phát hành 100 cuốn để tặng cho các nguyên thủ quốc gia hoặc khách đặc biệt.
Vậy mà ông Đàm vẫn có được cuốn sách quý ấy do một học trò trường Đại học Bách khoa tặng lại. Thậm chí, có cuốn sách ông được tặng còn mạ vàng rất công phu và đẹp mắt. Mới đây nhất, ông Đàm còn được nhà sử học Dương Trung Quốc gọi điện ngỏ ý tặng lại 2 cuốn sách mini mà trong một chuyến công tác nước ngoài ông Quốc được tặng.
"Đã có lần người nước ngoài đến tham quan tủ sách mini của tôi và ngỏ ý muốn mua dù giá cao đến đâu chăng nữa. Nhưng tôi không bán vì đó là tri thức, nếu bán tri thức đi thì không còn gì để nói nữa rồi. Hơn nữa, những cuốn sách mini vốn đã rất hiếm, mà để sưu tầm lại những cuốn cổ thì còn khó hơn", ông Đàm cho biết.
"Năm 1982, tôi có đi dự hội thảo về sách ở Đức và UNESCO đã ra tiêu chuẩn về sách mini: Chiều ngang nhỏ hơn 8cm. Bây giờ tôi có rất nhiều loại sách mini lạ như hình đèn lồng, hình quả trứng nở ra con gà, sách bật lửa. Dựa vào sách mini, chúng ta có thể biết được công nghệ và sự tiến bộ về nghề in của mỗi quốc gia".
Họa sĩ Nguyễn Thành Đàm

Cuốn sách giúp bà chủ lãi 500 cây vàng

Nhờ cuốn sách này, trong khoảng 5 năm ông bà Mão đã thu về nguồn lợi nhuận khổng lồ trị giá lên đến hơn 500 cây vàng.

Bí quyết bán rẻ, đẻ ra tiền

Những năm đầu thập niên 90 thế kỷ trước, Hà Nội đã có một vài nhà sách tư nhân bên cạnh các công ty, xí nghiệp xuất bản của nhà nước. Nhưng không phải vô cớ mà "hiệu sách mini" chỉ hơn chục cuốn bên bờ hồ của ông bà Mão lại đông khách. Suốt mười mấy năm gắn bó với nghiệp thẩm định sách và ấn định số lượng bản in ở Tổng công ty phát hành sách Trung ương, cái tài của bà Mão khó ai cạnh tranh được là chọn sách hay và đặt giá tốt.

Về nguồn sách, nhờ kinh nghiệm thẩm định sách, lại quen biết hầu hết các nhà xuất bản nên ở đâu có sách hay, sách tốt, ông bà cũng tìm đặt mua cho kỳ được, dù ở trong Nam ngoài Bắc hay thậm chí ở nước ngoài.
Bản in mới cuốn Almanach - những nền văn minh thế giới, cuốn sách "thần" mang lại cơ nghiệp tiền tỷ cho ông bà Mão
Bản in mới cuốn Almanach - những nền văn minh thế giới, cuốn sách "thần" mang lại cơ nghiệp tiền tỷ cho ông bà Mão

Về giá bán, thông thường sách từ NXB đến nhà cung cấp được chiết khấu 30% - 40% giá niêm yết. Nhưng sách ở nhà sách Mão, ông bà giảm cho khách đến 20-30%. Cộng ngược trừ xuôi chi phí điện, nước, thuế, nhân công… ông bà thu về vỏn vẹn 2-3% tiền công làm lãi. Hút khách đến đông, có doanh thu lớn, nên tuy mức lãi chỉ 2-3%, thì lợi nhuận thu về vẫn khá cao.

Khách đến với ông bà Mão từ ngày còn ngồi bán vỉa hè, cơ bản cũng vì giá rẻ hơn nhà sách quốc doanh 10%. Sau này nhờ giá rẻ mà người mua vẫn tìm đến đây dù cửa hàng nằm sâu trong ngõ hẻm.

Almanach – những nền văn minh thế giới: sách “thần” tậu cơ ngơi bạc tỷ

Kể về cơ nghiệp của mình sau hơn 20 năm gây dựng, bà Mão hé lộ chi tiết kỳ thú về một cuốn sách, mà theo bà, đó là cuốn sách “thần” giúp bà dựng nên cơ nghiệp sách đồ sộ như bây giờ. Đó là cuốn Almanach – Những nền văn minh thế giới, một cuốn đại từ điển, dày hơn 2.000 trang, được biên soạn công phu bởi nhiều tác giả lớn của thế giới.

Năm 1994-1995, cuốn sách biên dịch xong nhưng không nơi nào chấp nhận mạo hiểm để in ấn và phát hành tác phẩm đồ sộ cỡ đó. Nhận thấy giá trị vô giá từ cuốn sách, ông bà Mão đã quyết định xin giấy phép phát hành và đặt in từ Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin.

Theo lời kể của bà Mão, “kể từ lần đặt in đầu tiên cho đến suốt 5 năm liền (từ 1995-2000), cứ in 22.000 cuốn Almanach về đến cổng là bán hết sạch, không còn cuốn nào sót để đưa lên kho sách”. Nhờ cuốn sách “thần” ấy, cơ ngơi sách của ông bà lên như diều gặp gió.
Lối vào hiệu sách Mão là con ngõ sâu ở số 5 Đinh Lễ, trên gác 2 khu tập thể Đại học Y cũ
Lối vào hiệu sách Mão là con ngõ sâu ở số 5 Đinh Lễ, trên gác 2 khu tập thể Đại học Y cũ

Mỗi năm, ông bà Mão phải tậu thêm một gian nhà liền kề để bán sách, cho đến khi mua hết được cả 6 gian như hiện nay (5 gian sách và 1 gian sinh hoạt). Bà Mão nhẩm tính, mỗi mét vuông sàn, bà mua với giá 1 cây vàng, giá mỗi cây vàng khi đó khoảng 5 triệu đồng, lượng tiền mặt dùng để mua trọn 200m2 nhà hiện tại cỡ khoảng 1 tỷ đồng.

Chưa hết, theo ước lượng của bà, lợi nhuận mà cuốn sách này mang lại trong suốt 5 năm phải lên đến cỡ 2-3 tỷ đồng, quy ra vàng thời đó tương đương 500 cây vàng (!). Tiếng lành về cuốn sách đồn xa, cửa hàng nới rộng dần, khách đến nhà bà Mão ngày càng tấp nập, nhân viên có lúc lên đến mười mấy người thay phiên nhau bán sách.

Ban ngày nhân viên bán sách cho ông bà, tối họ bắt chước trải chiếu xuống vỉa hè bán theo, biến Đinh Lễ trở thành “phố sách đêm” nhộn nhịp nhất Hà Nội. Khoảng những năm 2000-2001, khi không được bán sách ở vỉa hè, những người kinh doanh thuê cửa hàng để bán, Đinh Lễ thành phố sách từ đó.

Kinh tế khó khăn: Nhờ vốn cũ, thu lãi mới

Phố Đinh Lễ ngày nay không thiếu những nhà sách lớn nhỏ, từ trong ngõ (cạnh nhà bà Mão), ra đến hầu hết các cửa hàng mặt đường, người ta mở cả CLB sách, hội chợ sách đêm... Sách lan tỏa sang 2 phố liền bên là Nguyễn Xí và Tràng Tiền với những nhà xuất bản lớn, siêu thị sách khang trang, hiện đại.

Tìm mua sách giờ đây cũng không hiếm hoi như trước, thậm chí các nhà sách phải cạnh tranh nhau về giá, về không gian, kể cả dịch vụ trông giữ xe… Ở sâu trong hẻm, nhưng những ai đến tìm sách cũ, sách giá rẻ, hay muốn tự mình cặm cụi lục, tìm trong thế giới bạt ngàn sách, vẫn tìm đến đây.
Almanach – Những nền văn minh thế giới, cuốn đại từ điển, dày hơn 2000 trang, được NXB Văn hóa - Thông tin tái bản
Almanach – Những nền văn minh thế giới, cuốn đại từ điển, dày hơn 2000 trang, được NXB Văn hóa - Thông tin tái bản

Không chỉ có khách đến mua, nhà sách này vẫn đều đặn đóng gói các kiện sách gửi về nhiều tỉnh khác như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Tuyên Quang, Hải Phòng, Nam Định... Bà Mão cho biết, hiệu sách của bà thuộc hàng đắt khách ở thời điểm này. Vậy mà, “doanh thu năm nay chỉ bằng 1/3 năm trước, mà năm trước đã khó khăn đi nhiều. Nhiều nhà sách nhỏ năm qua khốn đốn, sống dở, chết dở".

Đơn cử như việc kinh doanh lịch hàng năm, chỉ 3 tháng cuối năm cũng mang về lợi nhuận hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng. Đến năm ngoái và năm nay, kinh tế khó khăn, ai “ôm” lịch là méo mặt mà “chết”. Kinh doanh sách khó khăn hơn, phần vì người mua thắt chặt chi tiêu, phần vì thói quen đọc đang thay đổi nhờ sự cải tiến các thiết bị công nghệ. Một cách “cầm cự” mà theo ông bà chủ này mách nước, là nhờ lượng sách tồn kho lớn, nên nhà sách này luôn có hàng để bán mà không phải nhập hoàn toàn sách mới.

Sách mới được nhập cầm chừng, bán hết mới nhập tiếp. Kinh tế khó khăn nên nhiều người mua tìm đến sách cũ giá rẻ hơn. Phần lãi mới từ sách cũ vừa để bù đắp phần nào chi phí và vừa chống đỡ mức doanh số sụt giảm của năm nay.

Nghề bán sách cũng có mùa theo từng thời điểm trong năm: 3 tháng cuối năm là mùa lịch tấp nập; 3 tháng khai xuân, người lớn dư dả, trẻ con có tiền mừng tuổi, sách bán chạy; đầu năm học mới là lúc bán sách giáo khoa, sách tham khảo, giáo trình đại học…; mùa nghỉ hè, 1/6, Trung thu bán sách, truyện cho thiếu nhi… Cứ như vậy, những người giữ lại văn hóa đọc đáng quý của người Việt như ông Luy, bà Mão quanh năm ngày tháng xoay vần với sách.

(Theo TTVN)
[links()]

Lazada - nơi sách luôn được cưng chiều

(Kiến Thức) - Sách không chỉ là 1 trong 14 ngành hàng của Lazada mà còn trở thành chiếc cầu nối đưa những tâm hồn yêu chữ xích lại gần nhau.

Mua sách ở Lazada luôn mang đến nhiều cảm xúc lẫn lộn. Câu chuyện bắt đầu khi bạn vô tình bắt gặp một tựa sách ở đâu đó trên mạng hay trong lời giới thiệu của một người bạn. Mọi người sẽ đưa ra hàng loạt nhận xét để thuyết phục đây là cuốn sách hay và nên có mặt trong tủ sách của bất kỳ ai. Thế rồi, bạn đến với Lazada để đặt mua, bạn lại bắt gặp những con chữ…

Quan chức vi hành: Đâu là thực tâm, đâu là mị dân?

(Kiến Thức) - Việc bí thư thành ủy HN sau chuyến vi hành đã kiểm điểm 3 giám đốc sở lại một lần nữa khiến dư luận quan tâm tới vấn đề quan chức vi hành. 

Mới đây, việc bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị vi hành để kiểm tra tình hình thi công, sử dụng hè phố trên địa bàn thành phố và phát hiện việc thi công có nhiều bất cập, yêu cầu kiểm điểm 3 giám đốc sở đã khiến dư luận một lần nữa quan tâm tới vấn đề quan chức vi hành.

Tin mới