- Tài liệu của Higgs về "hạt của Chúa" từng bị từ chối, "hạt của Chúa" bị gọi đùa là "hạt chết tiệt" …
1. Tài liệu nổi tiếng của Peter Higgs về "hạt của Chúa" từng bị từ chối
Song tình huống này lại là trong cái rủi có cái may, bởi nó đã giúp Higgs bổ sung thêm vào một đoạn giới thiệu về hạt của Chúa (hạt Higgs). Năm 1964, nhà vật lý Peter Higss đã viết 2 tài liệu, mỗi tài liệu dài 2 trang, về thứ mà ngày nay được gọi là trường Higgs. Chuyên san Physics Letters đã công nhận tài liệu đầu tiên và gửi trả lại bản thứ 2 cùng gợi ý rằng Higgs nên bổ sung thêm một phần giải thích những tác động về mặt vật lí trong thuyết của ông.
Higgs đã thêm vào tài liệu một đoạn dự đoán rằng sự kích thích của trường này, giống như sóng trong đại dương, sẽ tạo ra một hạt mới. Sau đó, ông nộp bản đã sửa tới chuyên san Physical Review Letters và nó đã được đăng.
|
| Nhà vật lí Peter Higgs bên chiếc máy dò CMS được sử dụng để phát hiện hạt của Chúa tại Phòng thí nghiệm vật lí nguyên tử châu Âu CERN (Thụy Sĩ). |
2. Bộ trưởng Khoa học Anh từng tổ chức cuộc thi quốc gia tìm lời giải thích xuất sắc nhất cho giả thuyết của Higgs
Theo mô hình của Higgs, các hạt cơ bản có khối lượng nhờ tương tác với một trường vô hình, có mặt khắp nơi. Càng tương tác nhiều với trường Higgs, hạt mới này lại càng có khối lượng lớn. Các nhà khoa học đã gặp khó khăn trong việc giải thích về trường Higgs tới mức, năm 1993, Bộ trưởng Khoa học Anh William Waldegrave đã đưa ra thử thách cho họ rằng hãy gửi cho ông những bản mô tả dài 1 trang xuất sắc nhất.
Ông Waldegrave đã trao rượu sâm panh cho những người thắng cuộc, bao gồm nhà vật lí học David Miller. Ông Miller đã so sánh trường Higgs với một nhóm người thuộc một đảng phái chính trị
dàn đều khắp một căn phòng. Một người vô danh bất kỳ có thể di chuyển qua đám đông mà không gặp cản trở. Tuy nhiên, Thủ tướng Anh thời đó, bà Margaret Thatcher, thì sẽ thu hút được nhiều sự chú ý: họ sẽ cụm lại xung quanh bà, làm bà bị chậm lại và khiến bà có “khối lượng” nếu nói một cách ẩn dụ.
3. Cơ chế Higgs chỉ giải thích được một phần nhỏ về khối lượng trong vũ trụ
Hầu hết các bài báo khoa học nổi tiếng đều khiến độc giả tin rằng mô hình Higgs mang lại khối lượng của tất cả mọi thứ trong vũ trụ.
Tuy nhiên, trường Higgs chỉ mang lại khối lượng cho những hạt cơ bản như electron hay hạt quark (hạt vi lượng).
Hầu hết vũ trụ mà ta có thể quan sát được đều được cấu tạo từ các hạt tổng hợp như proton hay nơ-tron - những hạt này chứa hạt vi lượng. Cũng giống như một ổ bánh mì nho khô thì sẽ nặng hơn tổng khối lượng các hạt nho khô của nó, hạt proton và nơ-tron cũng nặng hơn hạt vi lượng bên trong chúng. Khối lượng của chúng chủ yếu tới từ lực hạt nhân mạnh có khả năng giữ những hạt vi lượng ở gần nhau.
4. Higgs không phải là nhà vật lí duy nhất đóng góp ý tưởng về cách các hạt có khối lượng
Ít nhất một tá các nhà lý luận đã đóng một vai trò nào đó trong việc phát triển khung lý thuyết dẫn tới sự phát hiện ra hạt Higgs. Năm 2010, Hiệp hội Vật lý Mỹ đã trao giải J.J. Sakurai Prize cho 6 nhà vật lý, những người đã từng công bố tài liệu của họ về vấn đề này năm 1964.
