Theo thông tin từ Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM), các bác sĩ tại đây vừa cứu sống một bệnh nhân bị xuất huyết tiêu hóa nặng do loạt bệnh lý phức tạp, bao gồm tăng áp lực tĩnh mạch cửa, dị dạng động - tĩnh mạch ruột, chuyển dạng xoang hang và huyết khối tĩnh mạch cửa mạn tính. Đặc biệt, đây là trường hợp cực kỳ hiếm gặp, chỉ được ghi nhận vài ca tương tự trên thế giới.

Bệnh nhân là anh Q.P.T. 58 tuổi, (Đầm Dơi, Cà Mau). Khai thác bệnh sử, trước đó từ năm 2021 (thời điểm bùng phát dịch COVID-19), bệnh nhân được chẩn đoán tắc tĩnh mạch cửa (hệ tĩnh mạch dẫn lưu máu từ ruột về gan) do huyết khối, được điều trị thuốc chống đông máu trong 6 tháng.

Tưởng bệnh đã khỏi, anh T. ngừng điều trị thời gian dài. Đến ngày 14/12/2024, khi đang ở TPHCM công tác, anh T. đau bụng dữ dội quanh rốn, đi tiểu ra máu đỏ lượng nhiều kèm chóng mặt, sắp ngất, đến cấp cứu tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định trong tình trạng thiếu máu rất nặng, huyết áp tụt và lơ mơ.

Các bác sĩ thăm bệnh nhân sau khi hồi phục. Ảnh: Tạp chí Tri thức

Ngay lập tức, anh T. vừa được hồi sức sốc mất máu, vừa được thực hiện các phương thức hình ảnh học chẩn đoán nguyên nhân chảy máu tiêu hóa.

Kết quả chụp CT scan bụng phát hiện tắc mạn tính tĩnh mạch cửa, chuyển dạng xoang hang (tái cấu trúc giãn lớn hệ thống mạch máu) ở vùng rốn gan. Nguyên nhân chính gây chảy máu ở bệnh nhân là dị dạng và thông nối động - tĩnh mạch ruột lan tỏa, gây giãn các nhánh tĩnh mạch mạc treo ruột.

Sau khi tiêm thuốc giảm áp lực tĩnh mạch cửa và thực hiện nội soi đường tiêu hóa dưới để cầm máu tại chỗ, huyết áp của anh T. tạm thời ổn định. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy 48 giờ sau đó, tình trạng chảy máu tiêu hóa tái phát, khiến huyết áp anh tụt trở lại dù đã được truyền máu tích cực để ổn định hemoglobin và điều chỉnh rối loạn đông máu.

Sau khi hội chẩn liên chuyên khoa tại bệnh viện, các bác sĩ quyết định phải kiểm soát triệt để nguyên nhân gây chảy máu, cũng như rối loạn đông máu, ngăn ngừa chảy máu tái phát do tăng áp lực tĩnh mạch cửa liên quan huyết khối, phẫu thuật càng sớm càng tốt cho anh T.

Theo đó, 15 bác sĩ chia làm 4 kíp mổ, thực hiện liên tục 12 tiếng đồng hồ, quyết tâm cứu sống người bệnh.

Bác sĩ CKII Vũ Ngọc Sơn - Trưởng kíp mổ nhận định: “Hơn 30 năm làm trong ngành y, đây là ca bệnh hiếm lần đầu tiên chúng tôi điều trị. Ca phẫu thuật đòi hỏi ê kíp phải tập trung cao độ. Đặc biệt là khoa Gây mê Hồi sức phải duy trì ổn định huyết áp cho người bệnh, đảm bảo ê-kíp mổ thuận lợi thao tác”.

Theo BS Sơn, đầu tiên ê-kíp bác sĩ tiêu hóa mở ổ bụng, bộc lộ vị trí dị dạng mạch máu để tạo thuận lợi cho ê-kíp bác sĩ X-quang tiếp cận làm tắc đoạn tĩnh mạch bệnh lý, giúp giảm áp lực hệ tĩnh mạch cửa nhằm kiểm soát mất máu. Sau đó, ê-kíp bác sĩ phẫu thuật mạch máu tạo cầu nối từ hệ tĩnh mạch cửa sang hệ tĩnh mạch chủ để làm giảm tối đa áp lực của hệ tĩnh mạch cửa.

Cuối cùng, ê-kíp bác sĩ phẫu thuật tiêu hóa tiến hành cắt bỏ gần 3 mét ruột non chứa dị dạng mạch máu để đảm bảo người bệnh không bị chảy máu tái phát sau mổ và nối ghép phần còn lại để phục hồi lưu thông ruột. Ca mổ thành công, cứu sống anh T. trong gang tấc.

Sau 2 tuần phẫu thuật, anh T. đã ăn uống, phục hồi chức năng tiêu hoá gần như bình thường, không còn chảy máu tiêu hoá và đã được điều trị thuốc chống đông máu ổn định. Thành công ngoài mong đợi này là nhờ vào sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, kế hoạch chuẩn bị toàn diện trước mổ và chiến lược chăm sóc đa mô thức sau mổ.

Theo các bác sĩ, đây là trường hợp hiếm gặp, tỷ lệ mắc bệnh 4/100.000 người, ở các nước phát triển số ca bệnh chiếm khoảng 5-10%.