Bằng kỹ thuật cắt xương qua cuống, các bác sĩ Bệnh viện trung ương Quân đội 108 đã nắn chỉnh thành công cho một bệnh nhân 23 tuổi, bị gù vẹo cột sống tiến triển rất nặng do viêm cột sống dính khớp. Sau mổ bệnh nhân không chỉ đi lại dễ dàng mà còn có thể nằm ngửa và sấp không phải kê độn gì.
Không thể nằm được
Bệnh nhân Phạm Xuân M. (23 tuổi ở Hà Nội) bị bệnh viêm cột sống dính khớp gây biến dạng cột sống rất lớn. Ở tư thế đứng, cổ bệnh nhân hơi ưỡn ra sau, khớp háng và khớp gối gấp để giữ cân bằng. Bệnh nhân không thể nằm ngửa, tay phải đỡ đầu. Không thể nằm sấp. Bệnh nhân đã được điều trị nội khoa nhiều năm không có kết quả. May mắn sau mổ, cột sống đã thẳng bệnh nhân có thể nằm, đứng thẳng và đi lại bình thường, không có tổn thương thần kinh. Bệnh nhân cảm thấy tự tin và vui hơn rất nhiều.
TS Phan Trọng Hậu, Chủ nhiệm Khoa Chấn thương Chỉnh hình Cột sống, Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 cho biết, viêm cột sống dính khớp là bệnh lý viêm và cốt hóa các khớp, các dây chằng của cột sống, khá phổ biến ở nước ta. Gù cột sống là một trong những biến chứng nặng nề của bệnh. Các biến dạng cột sống ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của người bệnh. Cột sống ngực bị gù có thể khiến các xương sườn chạm vào cánh xương chậu, hạn chế giãn nở lồng ngực, lâu dài có thể gây suy hô hấp, suy tim.
Chất lượng xương kém và tình trạng mất đàn hồi của cột sống làm cho những bệnh nhân viêm cột sống dễ bị gẫy xương khi gặp chấn thương. Mất vững cột sống lâu dài, tiến triển có thể gây liệt hai chân do chèn ép tủy và rễ thần kinh. Điều trị nội khoa trong thể bệnh biến dạng gù cột sống tiến triển nhanh thường không có hiệu quả. Phẫu thuật nắn chỉnh biến dạng gù do viêm cột sống dính khớp thực sự là một thách thức lớn do tình trình trạng cứng, chắc của cột sống, khó tính toán mức độ biến dạng cần nắn chỉnh và vị trí can thiệp vào cột sống để đạt được kết quả tốt. Mục đích của phẫu thuật nhằm cải thiện tầm nhìn thẳng, giúp người bệnh dễ dàng khi đi lại và tự tin hơn.
 |
| Bệnh nhân M. trước và... |
Huy động 1/4 khoa gây mê
Theo TS Phan Trọng Hậu, do bệnh lý của Phạm Xuân M. quá nặng nên các chuyên gia của bệnh viện đã phải bàn bạc, hội chẩn rất kỹ trong chuyên môn và với gia đình mới dám thực hiện. Bởi bệnh nhân bị biến dạng cột sống quá lớn không thể chắc chắn 100% thành công trong nắn chỉnh biến dạng và loại trừ tai biến, biến chứng trong khi chi phí điều trị cao mà gia đình bệnh nhân cũng chẳng khá giả gì. Song trước quyết tâm của gia đình, sau nhiều ngày nghiên cứu tìm phương án phẫu thuật, ca mổ đã được tiến hành.
BS Nguyễn Tiến Duy, Khoa Gây mê nhớ lại, ngay tư thế đặt bệnh nhân phẫu thuật đã là một khó khăn lớn chứ chưa nói gì đến phẫu thuật. Do độ gù quá cao, bệnh nhân không thể nằm sấp nên dù bàn mổ có thể tự điều chỉnh thì với bệnh nhân M. cũng không phù hợp. Các bác sĩ đã phải gấp bàn mổ lại và kê độn trước ngực để phù hợp với tư thế gù của bệnh nhân.
 |
| ... sau khi được phẫu thuật |
Đặc biệt, gây mê cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp bao giờ cũng rất khó khăn do cột sống mất độ linh hoạt và đã cứng ở tư thế gù. Gần như một phần tư Khoa Gây mê tập trung nhân tài vật lực cho M. trong cuộc mổ. Các phương tiện tốt nhất mà bệnh viện có đã được sử dụng. Trong sau 6 giờ phẫu thuật với lượng máu phải truyền bù là 1,5 lít, kíp phẫu thuật đã cắt xương hình chêm qua cuống ở hai đốt sống L3 và T12 để nắn chỉnh biến dạng cột sống cho M. Sau mổ, M. có thể nằm sấp không cần kê độn gì ở phía ngực. Không có tổn thương thần kinh sau mổ. Một tuần sau mổ, M. có thể đi lại bình thường. Bệnh nhân cảm thấy tự tin và vui hơn rất nhiều so với trước đây.
TS Phan Trọng Hậu khuyên, bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp nói chung và biến chứng gù vẹo cột sống nói riêng nên đi khám và điều trị sớm để đỡ tốn kém và đặc biệt tránh những biến chứng nặng nề gây tàn phế.
