Quá trình thanh tra, TTCP phát hiện việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vaccine, thuốc phòng, chống dịch Covid-19 tại Bộ Y tế và một số đơn vị thuộc bộ này còn có thiếu sót, sai phạm trong công tác quản lý và tổ chức mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vaccine và thuốc phòng chống Covid-19.

Nhiều nội dung trong mua sắm thiết bị y tế, thuốc phòng chống dịch Covid-19 tại Bộ Y tế có sai phạm.

Theo đó, tại Bộ Y tế, TTCP cho rằng, Bộ Y tế chưa thực hiện mua sắm tập trung đối với danh mục tài sản do bộ ban hành theo quy định tại Nghị định số 151 ngày 26-12-2017 của Chính phủ và Luật Đấu thầu; có thiếu sót khi ban hành quyết định bãi bỏ danh mục tài sản mua sắm tập trung của bộ nhưng không gửi các đơn vị trực thuộc và Kho bạc Nhà nước để kiểm soát chi, dẫn đến một số gói thầu bệnh viện trực tiếp mua sắm chưa được Kho bạc Nhà nước chấp nhận thanh toán, nhà thầu đề nghị tính lãi chậm trả.

Sau khi TTCP dự thảo kết luận thanh tra báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế báo cáo việc chi trả hợp đồng mua sắm 400 máy thở của Bệnh viện Phổi Trung ương đã được Bộ Tài chính phân bổ kinh phí và được Kho bạc giải ngân thanh toán.

Trong khi đó, việc thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu sử dụng các hợp đồng mua sắm hàng hóa tương tự không đáp ứng thời hạn quy định để xây dựng giá gói thầu, vi phạm quy định của Bộ Tài chính (gồm 41 gói thầu của 4 bệnh viện). Việc thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu có trường hợp chưa theo đúng quy định của Bộ Y tế; một số trường hợp dự toán kinh phí giao chưa kịp thời theo quy định.

Liên quan nội dung trong việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với các gói thầu (gồm: hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của hãng Olympus tại Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Thái Nguyên; máy X-quang di động kỹ thuật số, model FRD Nano/DR-XD1000 của hãng Fujifilm tại Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế) có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Theo TTCP, Bộ Y tế ban hành một số văn bản thông báo giá sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán xét nghiệm virus SARS-CoV-2 nội dung không rõ ràng về thông tin “tham khảo”, thông tin “giá công bố” tại phụ lục văn bản có thể hiểu là giá doanh nghiệp công bố hoặc giá Bộ Y tế công bố, trong khi trang thiết bị y tế không phải mặt hàng do nhà nước quản lý giá, việc công bố giá bán trang thiết bị y tế không thuộc nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của Bộ Y tế.

Bộ Y tế quản lý không chặt chẽ việc tiếp nhận vaccine từ Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam và việc tổ chức tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 của Công ty cổ phần Vaccine Việt Nam (VNVC), dẫn đến VNVC giữ lại 73.504 liều vaccine để tiêm chủng không có trong kế hoạch tiêm chủng được phê duyệt của Bộ Y tế, không có sự kiểm soát của Bộ Y tế về đối tượng, quy trình và mục đích tiêm phi thương mại theo quy định của Chính phủ.

TTCP cho hay, Bộ Y tế chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương có văn bản đồng ý để VNVC được giữ lại 73.504 liều vacine và tiếp nhận, phân bổ hơn 1 triệu liều vacine cho các tỉnh, thành phố có nhu cầu để triển khai tiêm chủng là chưa phù hợp với chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ.

Việc chỉ đạo, hướng dẫn mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế có trường hợp còn chậm, chưa kịp thời tháo gỡ khó khăn tại các bệnh viện khi thực hiện (Bệnh viện K; Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Phổi Trung ương); việc thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu mua sắm kéo dài, dẫn đến quá trình mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm, kit xét nghiệm bị chậm, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch…

Trong những sai phạm trên tại Bộ Y tế, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho chuyển thông tin sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định đối với các nội dung, gồm: việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu (hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của hãng Olympus; máy X-Quang di động kỹ thuật số, model FRD Nano/DR-XD1000 của hãng Fujifilm) có dấu hiệu vi phạm Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017; chuyển nội dung việc mượn hàng hóa, mua sắm của Viện Pasteur TPHCM trong giai đoạn 2020-2021 có dấu hiệu vi phạm Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017; đồng thời trong đó có một số doanh nghiệp cho Viện Pasteur TPHCM mượn hàng hóa, nhập khẩu hàng RUO, LUO; chuyển nội dung Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc mua bán thiết bị y tế qua nhiều trung gian, làm tăng giá thiết bị y tế khi bán cho các bệnh viện, có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh Covid-19 để nâng giá bán cao bất thường.

Từ những kiến nghị của TTCP, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu TTCP chịu trách nhiệm đối với các nội dung kết luận và kiến nghị xử lý; đồng thời chuyển thông tin các vụ việc có dấu hiệu vi phạm đến Bộ Công an.