Xem toàn bộ ảnh
18h15 phút ngày 17/12/1939, tuần dương hạm Graf Spee buộc phải rời cảng trung lập Montevideo tiến ra hải phận quốc tới nơi mà các tuần dương hạm của Anh Quốc đang chờ sẵn với đại pháo 203mm. Tuy nhiên, thay vì tìm cách chiến đấu, tàu chiến Đức chỉ tiến ra ngoài cảng và đến 19h52 phút thì tự đánh đắm ở cửa biển. Nguồn ảnh: WHO |
Trong ảnh, tuần dương hạm Graf Spee bốc cháy dữ dội ngoài cảng Montevideo, Uruguay. Nguồn ảnh: WHO |
Quyết định khó khăn này được thuyền trưởng Đại tá Langsdorff đưa ra sau khi ông này thấy rằng chắc chắn sẽ là thất bại nếu chọn cách đối đầu với tàu đồng minh. Ba ngày sau, Langsdorff quấn mình trong một lá cờ của Đế chế và tự tử bằng cách tự bắn vào mình, có thể là nhằm để chứng minh rằng ông đã không hành động do sự an toàn của riêng mình. Nguồn ảnh: WHO |
Trước đó, Adolf Hilter đã đích thân trả lời thư cầu cứu của Graf Spee rằng: "Tìm mọi cách kéo dài thời gian ở lại trong vùng biển nhằm đảm bảo tự do hoạt động càng lâu càng tốt. Chiến đấu mở đường để đi đến Buenos Aires, sử dụng số đạn dược còn lại. Không để bị chiếm giữ tại Uruguay. Phá hủy con tàu một cách hiệu quả nếu bị buộc phải đánh đắm". Nguồn ảnh: WHO |
Trước đó, vào ngày 14/12/1939, sau khi tiến vào cảng trung lập của Uruguay, Graf Spee mang trên mình hàng chục phát đạn 152mm gây hư hại nghiêm trọng cho hệ thống động lực, thủng nhiều lỗ trên thân tàu. Theo Công ước Hague 1907, Graf Spee không được phép ở lại trong cảng lâu hơn 24 giờ nếu không bị hư hại, và có khả năng bị tịch thu. Trước áp lực của London, chính phủ Uruguay sau đó đã thông báo nếu Graf Spee không khởi hành trong vòng 72 kể từ khi cặp cảng, nó sẽ bị chiếm giữ. Chính vì vậy mà thuyền trưởng Graf Spee không có đủ thời gian để ông có thể làm gì đó để cứu vãn con tàu cũng như chính ông. Nguồn ảnh: WHO |
Rất may là đa số thủy thủ đoàn của Graf Spee vẫn sống sót sau khi “tự kết liễu con tàu của chính họ”. Tất cả được giam giữ tại Montevideo trước khi hồi hương vào năm 1946 khi chiến tranh kết thúc. Ảnh: Thượng tầng tuần dương hạm hạng nặng Graf Spee vẫn nổi sau khi bị đánh chìm. Nguồn ảnh: WHO |
Vì vùng cửa biển khá nông nên các tháp pháo, thượng tầng vẫn nổi trên mặt nước. Nguồn ảnh: WHO |
Cận cảnh tháp pháo phòng không 10,5cm. Nguồn ảnh: WHO |
Đài chỉ huy "mở" của Đô đốc Graf Spee nằm ở thượng tầng, ảnh chụp tháng 2/1940. Nguồn ảnh: WHO |
Vết thủng lớn trên thượng tầng con tàu - tác phẩm của đạn pháo 203mm từ HMS Exeter. Nguồn ảnh: WHO |
Trong mấy năm sau đó, các nhóm tình báo của Hải quan Anh rồi Hải quân Mỹ liên tiếp ghé thăm Graf Spee nhằm tìm kiếm các công nghệ hiện đại nhất của Đức trên con tàu này như radar. Nguồn ảnh: WHO |
Suốt hàng chục năm sau đó, thượng tầng của Graf Spee vẫn tồn tại bất chấp thời gian, thời tiết khắc nghiệt. Nó như là tượng đài tưởng nhớ thuyền trưởng Langsdorff và các thủy thủ đã hi sinh của Graf Spee. Nguồn ảnh: WHO |
Năm 2004, chính phủ Uruguay phối hợp với các tổ chức tư nhân đã tiến hành trục vớt xác tàu đắm Graf Spee. Bộ phận quan trọng đầu tiên, máy đo tầm xa của bộ điều khiển hỏa lực nặng 27 tấn được vớt lên vào ngày 25 tháng 2 năm 2004. Trong ảnh, đại pháo 105mm được tháo khỏi xác Graf Spee đưa về trưng bày. Nguồn ảnh: WHO |
Người ta ước lượng phải mất nhiều năm mới có thể trục vớt toàn bộ con tàu. Sau khi được trục vớt, người ta dự định phục chế lại con tàu để cho trưng bày tại Bảo tàng Hàng hải Quốc gia ở Buceo gần Montevideo. Tuy vậy, hoạt động này đến năm 2009 đã bị ngừng lại không rõ lý do. Nguồn ảnh: WHO |
Ngày 10 tháng 2 năm 2006, hình con ó biểu trưng cao 2 mét của Graf Spee được tháo khỏi đuôi tàu và được phục hồi. Nguồn ảnh: WHO |