Mới đây, báo chí dẫn nguồn tin cho biết, quá trình xác minh tài sản của một số cán bộ ở Lào Cai để phục vụ điều tra vụ án "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại UBND tỉnh Lào Cai; Sở TN&MT tỉnh Lào Cai và Sở Công thương tỉnh Lào Cai cho thấy, cựu Bí thư Tỉnh uỷ Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh có liên quan 7 thửa đất. Ông Vịnh được cho tặng nhiều lô đất và vị cựu bí thư này cũng cho, tặng người khác nhiều lô đất. Dư luận đặt câu hỏi đây có phải là dấu hiệu của tham nhũng biến tướng?

Khu biệt thự ven bờ kè sông Hồng, tại phường Kim Tân, Lào Cai. (Ảnh: Tiền Phong)

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, tăng, cho tài sản là quan hệ dân sự, đây là một trong những hình thức để chuyển quyền sở hữu tài sản. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào việc tặng cho cũng ngay tình và hợp pháp. Nếu tặng cho tài sản là hình thức che giấu giao dịch khác, mục đích và nội dung trái pháp luật, là những biến tướng của hành vi vi phạm pháp luật thì giao dịch tặng, cho đó có thể bị hủy bỏ.

Theo quy định tại Điều 123, Điều 124, Điều 125, Điều 126, Điều 127, Điều 128 và Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 thì có 07 trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu như sau: Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội; Do giả tạo; Do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện; Do bị nhầm lẫn; Do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép; Do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình; Do không tuân thủ quy định về hình thức

Trường hợp các giao dịch dân sự có nội dung và mục đích trái pháp luật như thỏa thuận chuyển giao tài sản giữa người có chức vụ quyền hạn và người khác để người có chức vụ quyền hạn thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa tài sản, đây là hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ, những người thực hiện hành vi này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 354 và điều 364 Bộ luật Hình sự.

Trường hợp nhận tặng cho tài sản rồi thực hiện công việc công vụ trái pháp luật, gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước, của tổ chức, cá nhân thì đây là hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự ...

Nếu là trường hợp người có chức vụ quyền hạn nhận quà tặng của tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng quản lý của mình nhưng không có sự thỏa thuận từ trước và cũng không thực hiện công việc trái công vụ, có thể không bị xử lý hình sự nhưng hành vi nhận quà trái quy định cũng sẽ bị xem xét xử lý kỷ luật và buộc phải nộp lại số quà nhận trái quy định.

Bởi vậy, trong vụ việc này cơ quan chức năng sẽ làm rõ các cán bộ, công chức đang đứng tên nhiều nhà đất như vậy có nguồn gốc như thế nào, tài sản này có phải là thu nhập hợp pháp theo quy định của pháp luật hay không. Nguồn gốc những tài sản này có phải từ giao dịch tặng cho tài sản từ các tổ chức cá nhân khác như những thông tin dư luận hiện nay hay không để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp có căn cứ cho thấy đã có sự thỏa thuận giữa người có chức vụ quyền hạn và người tặng cho tài sản để người có chức vụ quyền hạn nhận tài sản và thực hiện công việc theo yêu cầu của người tặng cho thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố, xử lý hình sự về tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ.

Trường hợp kết quả xác minh, điều tra cho thấy các bất động sản này có nguồn gốc từ các tổ chức, cá nhân chuyển giao cho người có chức vụ quyền hạn. Những người này vì được tặng cho tài sản (vì vụ lợi, hoặc vì động cơ cá nhân khác) mà đã thực hiện công việc trái công vụ (nhưng không có yêu cầu thỏa thuận từ trước) gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước, của tổ chức, cá nhân, những người này sẽ bị xử lý hình sự về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo điều 356 Bộ luật Hình sự.

Còn trường hợp kết quả điều tra, xác minh không chứng minh được có hành vi thỏa thuận giữa người tặng cho và người nhận tặng cho về công việc phải làm, không có hành vi làm trái công vụ gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, của cá nhân thì không xử lý hình sự về các tội danh nêu trên nhưng vẫn có thể xem xét xử lý kỷ luật và hành vi nhận quà trái quy định và thu hồi số quà nhận đó.

Trường hợp kết quả xác minh cho thấy những bất động sản đó là những tài sản được tạo lập hợp pháp, có nguồn gốc rõ ràng, đã thực hiện nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước, pháp luật cần bảo vệ người sở hữu tài sản. Tuy nhiên trong vụ việc này, những người có chức vụ quyền hạn có mức lương, thu nhập không cao, so với giá trị bất động sản, chênh lệch rất lớn, các giao dịch lại là tặng cho mà bên tặng cho không phải là cha, mẹ, ông, bà, không có mối quan hệ ruột thịt nên dư luận có quyền nghi ngờ đối với những khối bất động sản này.

Đây là vụ việc phức tạp liên quan đến lãnh đạo của địa phương, có thể gây ra những dư luận tiêu cực trong xã hội. Bởi vậy, cơ quan chức năng cần thận trọng trong việc điều tra, xem xét, đánh giá các tình tiết của vụ án. Hiện nay cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự để xử lý đối với sai phạm của nhiều tổ chức, cá nhân có liên quan, việc điều tra vụ án này cần phải được thực hiện một cách khách quan, công tâm, đúng pháp luật thì mới làm sáng tỏ bản chất để xử lý đối với người vi phạm cũng như để giải tỏa những nghi ngờ, đồn đoán trong dư luận về vụ việc này. Với hành vi vi phạm pháp luật (nếu có), phải xử lý nghiêm minh.

>>> Mời độc giả xem thêm video 5 năm qua, hơn 2.500 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng