"Đất vàng” chợ Bến Thành từng có lịch sử đáng ngạc nhiên

Nhiều người sẽ không khỏi ngạc nhiên khi biết về lịch sử khu đất này trước khi chợ Bến Thành được xây dựng.

Nằm tại trung tâm quận 1, chợ Bến Thành là một khu chợ cổ nổi tiếng, được xem là công trình tiêu biểu nhất của Sài Gòn – TP HCM. Khu đất xây chợ được coi là có vị trí đắc địa nhất của thành phố, nơi “tấc đất là tấc vàng” theo đúng nghĩa đen.
 Nằm tại trung tâm quận 1, chợ Bến Thành là một khu chợ cổ nổi tiếng, được xem là công trình tiêu biểu nhất của Sài Gòn – TP HCM. Khu đất xây chợ được coi là có vị trí đắc địa nhất của thành phố, nơi “tấc đất là tấc vàng” theo đúng nghĩa đen.
Nhiều người sẽ không khỏi ngạc nhiên khi biết về lịch sử của khu đất này trước khi chợ được xây dựng. Câu chuyện được kể lại trong sách "Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2" của tác giả Cù Mai Công / First News (NXB Tổng hợp TP HCM).
 Nhiều người sẽ không khỏi ngạc nhiên khi biết về lịch sử của khu đất này trước khi chợ được xây dựng. Câu chuyện được kể lại trong sách "Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương 2" của tác giả Cù Mai Công / First News (NXB Tổng hợp TP HCM).
Theo đó, vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, khu đất được bao quanh bởi 4 con đường Némésis (nay là Phó Đức Chính) - d’Ayot (nay là Nguyễn Thái Bình) - Boresse (nay là Yersin) và d’Espagne (nay là Lê Thánh Tôn) là một bãi lầy lớn.
 Theo đó, vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, khu đất được bao quanh bởi 4 con đường Némésis (nay là Phó Đức Chính) - d’Ayot (nay là Nguyễn Thái Bình) - Boresse (nay là Yersin) và d’Espagne (nay là Lê Thánh Tôn) là một bãi lầy lớn.
Người Pháp gọi đây là đầm lầy Boresse (marais Boresse) - theo tên đường Boresse chạy dọc bờ Tây của đầm. Dựa vào cái tên thuần Pháp này mà người Việt gọi là đầm Bồ-rệt.
 Người Pháp gọi đây là đầm lầy Boresse (marais Boresse) - theo tên đường Boresse chạy dọc bờ Tây của đầm. Dựa vào cái tên thuần Pháp này mà người Việt gọi là đầm Bồ-rệt.
M. A. Petition, một khách du lịch Pháp đã ghi chép rất sinh động về khu đầm lầy này: “Vào khoảng năm 1890, trong khu Boresse vẫn còn nhiều đường đất đắp cao, cắt nhau khá đều đặn, chạy ngang dọc, chia khu đầm lầy ra thành từng xóm nhỏ...”.
 M. A. Petition, một khách du lịch Pháp đã ghi chép rất sinh động về khu đầm lầy này: “Vào khoảng năm 1890, trong khu Boresse vẫn còn nhiều đường đất đắp cao, cắt nhau khá đều đặn, chạy ngang dọc, chia khu đầm lầy ra thành từng xóm nhỏ...”.
“...Mỗi xóm là một khu nhà sàn mái lá xây trên cọc gỗ. Từ trong xóm, mỗi căn chòi có cầu ván đi thông ra ngoài đường, có khi hai hay ba tấm ván nối nhau nếu vũng sình quá rộng. Người qua cầu nếu lỡ bước hụt chân sẽ rơi xuống vũng sình bùn lẫn với rong rêu, ếch nhái…”.
 “...Mỗi xóm là một khu nhà sàn mái lá xây trên cọc gỗ. Từ trong xóm, mỗi căn chòi có cầu ván đi thông ra ngoài đường, có khi hai hay ba tấm ván nối nhau nếu vũng sình quá rộng. Người qua cầu nếu lỡ bước hụt chân sẽ rơi xuống vũng sình bùn lẫn với rong rêu, ếch nhái…”.
“...Ban ngày các khu xóm tồi tàn ấy vắng ngắt như một ngôi làng bỏ hoang, nhưng khi đêm về cảnh vật tưng bừng như hội chợ. Hàng nghìn đèn lồng bằng giấy đủ màu treo khắp mọi nhà, ánh đèn phản chiếu trên mặt nước thật ngoạn mục...”.
 “...Ban ngày các khu xóm tồi tàn ấy vắng ngắt như một ngôi làng bỏ hoang, nhưng khi đêm về cảnh vật tưng bừng như hội chợ. Hàng nghìn đèn lồng bằng giấy đủ màu treo khắp mọi nhà, ánh đèn phản chiếu trên mặt nước thật ngoạn mục...”.
“...Trên đường người đi đông vô kể, trong đám đông đó có những thủy thủ đã từng đi khắp năm châu bốn biển, có cả lính tráng đủ các binh chủng, và người thường dân thuộc đủ các nghề nghiệp. Họ chen nhau đi giữa những hàng cháo, hủ tiếu, bánh mứt, rượu trà, thuốc lá…”.
 “...Trên đường người đi đông vô kể, trong đám đông đó có những thủy thủ đã từng đi khắp năm châu bốn biển, có cả lính tráng đủ các binh chủng, và người thường dân thuộc đủ các nghề nghiệp. Họ chen nhau đi giữa những hàng cháo, hủ tiếu, bánh mứt, rượu trà, thuốc lá…”.
Năm 1894, Toàn quyền Đông Dương De Lanessan ký sắc lệnh yêu cầu chính quyền thành phố Sài Gòn làm năm dự án: lập Sở Cấp thủy, xây một nhà hát lớn, xây tòa thị chính, dựng chợ trung tâm và chỉnh trang đầm Boresse sao cho hợp vệ sinh.
 Năm 1894, Toàn quyền Đông Dương De Lanessan ký sắc lệnh yêu cầu chính quyền thành phố Sài Gòn làm năm dự án: lập Sở Cấp thủy, xây một nhà hát lớn, xây tòa thị chính, dựng chợ trung tâm và chỉnh trang đầm Boresse sao cho hợp vệ sinh.
Phải mãi tới năm 1907, Thống đốc Nam kỳ François Pierre Rodier mới ra nghị định thực hiện dự án đã được lập trước đó. Đầm Boresse được lấp, hệ thống cống ngầm được xây dựng để nước mưa, nước thải chảy ra rạch Bến Nghé.
 Phải mãi tới năm 1907, Thống đốc Nam kỳ François Pierre Rodier mới ra nghị định thực hiện dự án đã được lập trước đó. Đầm Boresse được lấp, hệ thống cống ngầm được xây dựng để nước mưa, nước thải chảy ra rạch Bến Nghé.
Sau khi vấn đề đầm Boresse được giải quyết, khu chợ mới được khởi công xây dựng ở khoảng đất phía Bắc của đầm từ năm 1912, đến cuối tháng 3/1914 thì hoàn tất. Khu chợ này nhanh chóng trở thành biểu tượng mới của thành phố, còn khu đầm Bồ-rệt xưa kia chính thức đi vào dĩ vãng...
 Sau khi vấn đề đầm Boresse được giải quyết, khu chợ mới được khởi công xây dựng ở khoảng đất phía Bắc của đầm từ năm 1912, đến cuối tháng 3/1914 thì hoàn tất. Khu chợ này nhanh chóng trở thành biểu tượng mới của thành phố, còn khu đầm Bồ-rệt xưa kia chính thức đi vào dĩ vãng...

Mời quý độc giả xem video: Hoài niệm Sài Gòn xưa | VTV24.

Chùm ảnh hiếm về họp chợ trên vỉa hè Sài Gòn năm 1967-1968

Đây là loạt ảnh vô cùng sinh động về hoạt động kinh doanh trên vỉa hè Sài Gòn năm 1967-1968 được ghi lại qua ống kính một người Mỹ.

Chum anh hiem ve hop cho tren via he Sai Gon nam 1967-1968
Các quầy hàng rong cạnh nhà hàng Hòa Bình, phía trước ga Sài Gòn cũ và chợ Bến Thành, Sài Gòn năm 1967-1968. Ảnh: H. Laggart Flickr.

Chú Hỏa trở thành đại gia tiền nhiều không đếm xuể như thế nào?

Ông Huỳnh Văn Hoa hay còn gọi chú Hỏa được biết đến là một trong tứ đại hào phú Sài Gòn xưa: ‘Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa’.

Bắt đầu từ nghề ve chai

Những thủ đoạn của tội phạm dụ dỗ đưa người xuất cảnh, vượt biên trái phép

(Vietnamdaily) - Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an cảnh báo và thông tin khuyến cáo đối với công dân Việt Nam về các thủ đoạn đưa người xuất cảnh trái phép. 

Ngày 2/1, liên quan đến tình hình tội phạm và những thủ đoạn đưa người ra nước ngoài trái phép hiện nay, Cổng thông tin Bộ Công an đã đưa ý kiến của Trung tướng Tô Ân Xô - người phát ngôn Bộ Công an về vấn đề này.

Theo Trung tướng Tô Ân Xô, nhiều đường dây tội phạm tổ chức đưa người Việt Nam ra nước ngoài trái phép đã hình thành với sự câu kết giữa các đối tượng ở trong và ngoài nước, cả người Việt Nam và người nước ngoài. Địa bàn hoạt động của các đường dây này rất đa dạng từ Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, một số nước Đông Nam Á như Lào, Campuchia, Malaysia, Myanmar, nhiều nước châu Âu, Mỹ, Canada... Hành trình xuất cảnh bằng cả đường bộ, đường biển và đường không.

Nhung thu doan cua toi pham du do dua nguoi xuat canh, vuot bien trai phep
Trung tướng Tô Ân Xô
Một trong những phương thức, thủ đoạn chủ yếu để đưa công dân Việt Nam di cư, xuất cảnh trái phép ra nước ngoài là tìm kiếm, dụ dỗ nạn nhân sang các quốc gia gần biên giới với Việt Nam (ví dụ xuất cảnh sang Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar...) để làm việc nhẹ lương cao, tổ chức cho nạn nhân xuất cảnh mà không cần chứng minh tài chính, bằng cấp, thủ tục nhanh gọn.
Sau khi công dân Việt Nam được đưa ra nước ngoài, sẽ được bố trí chỗ ăn, ở, sinh hoạt và làm việc tại các khu biệt lập, có sự theo dõi, giám sát chặt chẽ, cắt liên lạc với gia đình, người thân, bị thu giữ hộ chiếu, ép buộc ký hợp đồng lao động và cưỡng bức làm việc, nếu muốn nghỉ việc sẽ phải đền bù một số tiền lớn.
Ngoài ra, các đối tượng lợi dụng chính sách miễn thị thực ở một số nước, hoặc qua con đường du lịch, thương mại, học tập để “gom” người xuất cảnh hợp pháp, sau đó tổ chức cho trốn ở lại hoặc xuất cảnh bất hợp pháp đi nước thứ ba.
Quá trình liên lạc, thỏa thuận, các đối tượng thường sử dụng sim rác, qua tài khoản mạng xã hội ẩn danh, giao dịch chuyển, nhận tiền trực tiếp, không có biên nhận, biên bản hoặc qua tài khoản ngân hàng mang tên người khác, qua các dịch vụ chuyển tiền trung gian...
Các đối tượng môi giới, tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép sẽ thường tập trung lôi kéo, dụ dỗ những người trong độ tuổi lao động, không có việc làm, có người nhà lao động ở nước ngoài, có nhu cầu tìm kiếm việc làm ở nước ngoài.
Về phía người dân, bên cạnh nhiều trường hợp bị lừa đảo, lôi kéo trở thành nạn nhân, cũng có rất nhiều trường hợp chủ động kết nối với các đối tượng trong đường dây phạm tội để xuất cảnh trái phép, sau đó trở thành nạn nhân và chịu hậu quả nặng nề.
Năm 2023, Công an các địa phương phía Nam đã tiếp nhận từ phía Campuchia hơn 600 người làm việc trong các sòng bạc được phía Campuchia giải cứu, trao trả về nước; tháng 5/2023, phía Philippines đã giải cứu 437 người Việt Nam bị cưỡng bức làm việc trong các sòng bạc tại nước này. Tháng 12/2023, hàng ngàn công dân mắc kẹt tại cuộc chiến sự Myanmar được Đảng và Nhà nước ta giải cứu bảo hộ về nước, trong đó có rất nhiều người thuộc diện xuất cảnh trái phép hoặc là nạn nhân của các đường dây đưa người ra nước ngoài trái phép.
Việc hình thành các đường dây đưa người xuất nhập cảnh trái phép và công dân Việt Nam tìm cách nhập cảnh, cư trú trái phép tại các nước đã tác động tiêu cực đến an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội, gây ra nhiều hệ lụy như: Ảnh hưởng xấu đến thương hiệu du lịch Việt Nam, công dân Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong việc xin cấp thị thực (không chỉ diện du lịch), nhiều nước sẽ cân nhắc khi đưa Việt Nam vào danh sách được miễn thị thực.
Đồng thời, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các doanh nghiệp lữ hành có hoạt động du lịch lành mạnh; ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, an toàn tính mạng của công dân (bị theo dõi giám sát, cưỡng chế, trở thành nạn nhân mua bán người...).
Người phát ngôn Bộ Công an khuyến cáo người dân cần tìm hiểu kỹ, nâng cao nhận thức, nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về xuất nhập cảnh; có ý thức cảnh giác, nắm và nhận diện được các phương thức, thủ đoạn của các đối tượng, đường dây tổ chức cho người khác xuất cảnh, di cư trái phép, mua bán người và những hậu quả, hệ lụy của việc xuất cảnh, trốn ở lại nước ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp, không để các đối tượng xấu dụ dỗ, lôi kéo.
Khi có nhu cầu xuất cảnh ra nước ngoài, người dân cần liên hệ các cơ quan chức năng có thẩm quyền, các công ty du lịch, xuất khẩu lao động uy tín có giấy phép lữ hành quốc tế, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài để được tư vấn, hướng dẫn về thủ tục; không nghe và làm theo các đối tượng môi giới, tổ chức để được xuất cảnh hợp pháp.
Đối với những người bị hại cần xóa bỏ tâm lý mặc cảm, sợ bị trả thù, sợ ảnh hưởng đến danh dự nên không khai báo, khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác xác minh, giải quyết vụ việc liên quan.
Không tiếp tay, tham gia các hoạt động môi giới, tổ chức, đưa dẫn, giúp sức, xúi giục người khác xuất nhập cảnh trái phép; kịp thời thông báo, tố giác các đối tượng có hoạt động tổ chức đưa người đi nước ngoài trái phép cho cơ quan chức năng để phòng ngừa, ngăn chặn và điều tra, xử lý.
Lực lượng Công an tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng trong và ngoài nước, tăng cường công tác nắm tình hình, phát hiện, điều tra làm rõ và xử lý nghiêm các hành vi xuất cảnh, tổ chức xuất cảnh trái phép, nhằm giữ vững an ninh, trật tự, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Việt Nam và các tổ chức, doanh nghiệp.

Tin mới