Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tổng mức đầu tư khái toán khoảng 336.630 tỷ đồng. Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) cách trung tâm TPHCM khoảng 40km, cách Biên Hòa 30km, cách Vũng Tàu 70km, nằm ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ, được quy hoạch thuộc vị trí 6 xã của huyện Long Thành, Đồng Nai.

Quy hoạch sân bay hàng đầu khu vực Đông Nam Á

Theo dự báo đến năm 2025, khu vực TPHCM sẽ có khoảng 40 triệu hành khách thông qua, đến 2030 là khoảng 50 triệu. Dự án sân bay Long Thành được nghiên cứu, triển khai, nhằm mục đích giải quyết vấn đề quá tải và cũng để thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Dự kiến khi hoàn thành, đi vào khai thác cuối năm 2025, sân bay Long Thành sẽ trở thành một trong những trung tâm trung chuyển vận tải hàng không hiện đại hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á.

Tổng vốn đầu tư dự án giai đoạn 1 khoảng 5 tỷ USD (tương ứng 110.000 tỷ đồng), gồm nhiều dự án thành phần. Trong đó, UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với tổng kinh phí hơn 22.000 tỷ đồng. Đến nay, ngân sách Nhà nước đã bố trí đầy đủ.

DA sân bay Long Thành: Đề nghị ACV làm rõ kiến nghị về gói thầu 35.000 tỷ (ảnh minh họa: Internet).

Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) làm chủ đầu tư dự án thành phần 3, là các công trình thiết yếu trong cảng, bao gồm: Nhà ga hành khách, hạ tầng hàng không; hệ thống cấp nước, xử lý nước thải; nhà ga hàng hóa số 1, nhà để xe; hệ thống giao thông kết nối…

Dự án này được phê duyệt năm 2020 nhưng từng bị Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc nhở vì chậm tiến độ. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ban ngành hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu cho dự án nhà ga sân bay Long Thành để khởi công ngay trong tháng 8 này.

Dự án được chia làm nhiều gói thầu, trong đó gói thầu lớn nhất là gói 5.10 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách trị giá 35.000 tỷ đồng. Cho đến nay, việc đấu thầu lựa chọn nhà thầu cho dự án vẫn đang được thực hiện và đi đến giai đoạn cuối. Tuy nhiên, quá trình lựa chọn nhà thầu đang vướng các lùm xùm.

"Cuộc chiến" nhà thầu

Liên quan tới gói thầu nhà ga hành khách sân bay Long Thành, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) vừa có văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đề nghị giải quyết kiến nghị của liên danh nhà thầu Hoa Lư.

Liên danh Hoa Lư gồm 8 nhà thầu, do Coteccons đứng đầu, còn lại là: Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Unicons, Tổng Công ty Thành An, Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng Delta, Central, An Phong, Xây dựng Hoà Bình và Powerline Engineering Public Company Limited (PLE - Thái Lan). Đây là liên danh duy nhất do nhà thầu nội dẫn dắt, từng cam kết hoàn thành dự án vào tháng 8/2026 nếu trúng thầu.

Theo Bộ KH&ĐT, việc giải quyết kiến nghị và quy trình giải quyết kiến nghị về các vấn đề trong quá trình lựa chọn nhà thầu được quy định tại Điều 91, khoản 1, Điều 92 Luật Đấu thầu và thuộc trách nhiệm của người có thẩm quyền, chủ đầu tư theo quy định khoản 2, Điều 73, khoản 5, Điều 74 Luật Đấu thầu.

Cũng theo quy định tại Luật Đấu thầu, Bộ KH&ĐT đề nghị ACV xem xét các nội dung kiến nghị của liên danh nhà thầu Hoa Lư để giải quyết đúng theo quy định, không làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện gói thầu, dự án.

Theo đó, chủ đầu tư, bên mời thầu là ACV có trách nhiệm trả lời liên danh nhà thầu Hoa Lư trong 7 ngày làm việc. Trong trường hợp liên danh nhà thầu Hoa Lư không đồng ý với kết quả giải quyết của ACV thì có quyền gửi văn bản kiến nghị đến người có thẩm quyền trong 5 ngày làm việc kế tiếp. Trường hợp ACV công bố kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu 5.10, nếu liên danh nhà thầu Hoa Lư thấy quyền lợi bị ảnh hưởng thì có quyền tiếp tục kiến nghị tới chủ đầu tư, bên mời thầu và có quyền khởi kiện ra tòa để bảo vệ quyền lợi.

Trước đó, liên danh Hoa Lư do Coteccons đứng đầu đã có công văn khiếu nại liên danh Vietur - nhà thầu duy nhất đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật gói thầu số 5.10 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách của dự án thành phần 3, thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Gói thầu 5.10 này trị giá 35.000 tỷ đồng.

Trong đơn khiếu nại, liên danh Hoa Lư cho biết có bằng chứng cho thấy thành viên đứng đầu liên danh Vietur do Tập đoàn Công nghiệp và Thương mại Xây dựng ICISTAS thuộc Tập đoàn IChoding của Thổ Nhĩ Kỳ đứng đầu đã vi phạm quy định về đấu thầu và không đủ tiêu chuẩn để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật gói thầu 5.10. Vấn đề thứ hai mà nhóm liên danh Hoa Lư kiến nghị là Công ty IC Holdings có lịch sử thi công chậm nhiều công trình và có lịch sử bị chấm dứt các dự án lớn, có lịch sử kiện tụng chủ đầu tư. Thứ ba, các kinh nghiệm xây dựng sân bay của IC Holdings là không đúng sự thật và có dấu hiệu bị chậm trễ.

Từ những lý do trên, liên danh Hoa Lư nhận định rằng việc lựa chọn duy nhất 1 liên danh Vietur vào vòng xét mở hồ sơ tài chính có khả năng đồng nghĩa với việc đơn vị trúng thầu đã được xác định từ vòng xét tuyển hồ sơ đề xuất kỹ thuật, dẫn đến nguy cơ rất cao không đảm bảo tính cạnh tranh công bằng về giá.

Liên danh Hoa Lư đề nghị cơ quan thẩm quyền xem xét chỉ đạo ACV dừng mở hồ sơ tài chính gói thầu 5.10 và đề nghị thẩm tra, xác minh lại năng lực của các liên danh nhà thầu, hoặc mời đơn vị độc lập thứ ba có đầy đủ năng lực, chuyên môn để đánh giá lại hồ sơ kỹ thuật dự thầu của các bên.

Sau khi tiếp nhận được đơn khiếu nại từ phía liên danh Hoa Lư, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ngay lập tức đã giao ACV, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, giải quyết đơn kiến nghị nêu trên theo theo quy định pháp luật.

Sau đó, ACV đã có công văn phản hồi, khẳng định tổ chuyên gia lựa chọn nhà thầu bảo đảm tính khách quan, công bằng, minh bạch. Danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật đã được chủ đầu tư phê duyệt căn cứ kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật đã được thẩm định.

ACV cho rằng theo quy định pháp luật, do đang trong giai đoạn xét thầu, các thông tin liên quan được bảo mật theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Do đó, thư kiến nghị của liên danh Hoa Lư gửi đến nhiều cấp lãnh đạo, quản lý, cơ quan và chủ đầu tư là chưa phù hợp quy trình giải quyết kiến nghị. Về vấn đề này, theo ACV, có thể ảnh hưởng đến uy tín của nhà thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu. Vì vậy, ACV đề nghị liên danh Hoa Lư tuân thủ nghiêm quy định của Luật Đấu thầu.