Hàng loạt nước ngưng bán vũ khí cho Saudi Arabia

Hàng loạt nước đã tạm ngưng bán vũ khí cho Saudi Arabia kể từ khi vương quốc này bắt đầu không kích Yemen năm 2015.

25/11/2018 13:51 Theo TRI TÚC /PLO

Làn sóng hạn chế xuất khẩu vũ khí cho Saudi Arabia tăng lên, đặc biệt ở châu Âu, kể từ vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại tại lãnh sự quán của Saudi Arabia ở Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu tháng trước.

Đóng băng các thỏa thuận vũ khí mới với Saudi Arabia

Hang loat nuoc ngung ban vu khi cho Saudi Arabia

Đan Mạch và Phần Lan là những nước mới nhất đình chỉ các thỏa thuận vũ khí mới với Saudi Arabia. Bộ Ngoại giao Đan Mạch ngày 22-11 tuyên bố nước này đang đóng băng các thỏa thuận vũ khí mới với Saudi Arabia vì vụ nhà báo Khashoggi bị giết lẫn chiến dịch không kích ở Yemen.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Phần Lan quyết định chấm dứt các hợp đồng quân sự với vương quốc này vì chiến dịch ở Yemen. Ngoài ra, Phần Lan cũng thông báo ngưng các hợp đồng vũ khí mới với Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) vì UAE cũng tham gia liên minh tấn công Yemen do Saudi Arabia dẫn đầu.

Thông báo của Đan Mạch và Phần Lan đưa ra chỉ hai ngày sau khi Đức cho biết nước này tạm ngừng tất cả vụ bàn giao vũ khí cho Saudi Arabia, trong khi Pháp cho biết sẽ sớm ra quyết định liên quan tới vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi.

Saudi Arabia lấy vũ khí từ đâu?

Các giao dịch vũ khí thường được thực hiện bí mật hoặc ít công khai. Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) thông qua theo dõi các giao dịch liên quan đến vũ khí lớn và thiết lập cơ sở dữ liệu nhập khẩu Ả Rập trong thập niên qua cho thấy Mỹ là nguồn cung cấp vũ khí lớn nhất cho Saudi Arabia, theo sau là Vương quốc Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Đức.

Những năm gần đây, nhiều nhà xuất khẩu vũ khí vẫn bán cho Saudi Arabia nhưng đã giảm đáng kể nguồn cung. Chẳng hạn, Anh đã bàn giao số vũ khí trị giá khoảng 843 triệu USD trong năm 2016 nhưng đến năm 2017, con số này giảm xuống còn 436 triệu USD, theo SIPRI.

Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu vũ khí chính của Pháp sang Saudi Arabia trị giá 174 triệu USD trong năm 2015 nhưng giảm xuống còn 91 triệu USD trong năm 2016 và 27 triệu USD vào năm ngoái.

Hang loat nuoc ngung ban vu khi cho Saudi Arabia-Hinh-2

Lượng xuất khẩu vũ khí của Tây Ban Nha sang Saudi Arabia cũng giảm đáng kể trong cùng khoảng thời gian trên nhưng chính phủ Tây Ban Nha khẳng định trong năm nay họ sẽ tiên phong ngưng các thỏa thuận với Saudi Arabia.

Mỹ áp đảo các nhà xuất khẩu vũ khí khác

Bất chấp những động thái trên, kim ngạch nhập khẩu vũ khí của Saudi Arabia thực tế tăng lên 38% trong giai đoạn 2016-2017. Điều này bắt nguồn từ tăng trưởng nguồn vũ khí Mỹ cung cấp cho Saudi Arabia, với giá trị gần gấp đôi từ 1,8 tỉ USD lên 3,4 tỉ USD trong khoảng thời gian trên.

Đức cũng tăng số lượng xuất khẩu từ 14 triệu USD lên 105 triệu USD, mặc dù dự kiến sẽ thấp hơn nhiều trong năm nay sau thông báo ngưng giao dịch nói trên.

Nhìn chung, không có quốc gia nào tỏ ra tiềm năng có thể soán ngôi Mỹ trở thành “nhà cung cấp vũ khí chính” cho Saudi Arabia. Trong năm năm qua, Mỹ chiếm 61% doanh thu vũ khí chính cho Saudi Arabia. Anh đứng thứ hai với 23% thị phần, trong khi Pháp ở vị trí thứ ba chỉ là 4%.

Trong một tuyên bố hôm 20-11, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng hủy các hợp đồng vũ khí lớn với Riyadh là “ngu xuẩn”, rằng “Nga và Trung Quốc sẽ là nước hưởng lợi khổng lồ” nếu Mỹ dừng bán vũ khí.

"Nga đã nỗ lực hết sức trong 10-15 năm qua để thâm nhập thị trường vũ khí Saudi Arabia nhưng không thành công. Saudi Arabia đã từng nhập súng trường của Nga và có thể mua một số mặt hàng khác nhưng những giao dịch như vậy không đáng kể" - Pieter Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao về thương mại vũ khí của SIPRI và chương trình chi tiêu quân sự, cho biết.

"Trung Quốc đã thực hiện một số xâm nhập đáng kể hơn vào thị trường vũ khí Saudi Arabia, đặc biệt là bán máy bay không người lái. Các chi tiết rất mờ ám và chúng tôi có thể chưa đánh giá được hết khả năng xuất khẩu vũ khí Trung Quốc sang Saudi Arabia. Tuy nhiên, cho đến nay Trung Quốc chưa nhích lên gần Mỹ, Anh hoặc thậm chí Pháp trong vai trò cung cấp vũ khí. Điều quan trọng là Saudi Arabia đã khám phá ra khả năng đa dạng hóa nguồn cung vũ khí cho nước mình” - ông Wezeman cho biết thêm.

Theo TRI TÚC /PLO

#xuất khẩu vũ khí #thỏa thuận vũ khí #giao dịch vũ khí

Những sự thật gây sốc về đất nước Yemen

(Kiến Thức) - Chiến tranh liên miên ở đất nước Yemen trong vài năm qua đã khiến 10.000 dân thường thiệt mạng và hàng nghìn trẻ em phải "tòng quân".

Ngày 9/8/2016, 18 dân thường vô tội, trong đó có 7 trẻ em, đã thiệt mạng vì các bẫy mìn ở Taizz – thành phố lớn thứ ba của đất nước Yemen. Ảnh The Richest

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-2

Nhiều thành phố đã bị phá hủy hoàn toàn trong cuộc nội chiến ở Yemen. Thủ đô Sanaa cũng bị hư hại nặng nề trong chiến tranh và hai triệu người đang phải tìm chỗ ở mới để lánh nạn. Tại Al Hudaydah, thành phố lớn thứ tư ở Yemen cũng nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng nổi dậy Houthi, nhiều dân thường vô tội thiệt mạng do các vụ không kích của liên quân Arập. Ảnh The Richest

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-3

Theo ước tính, các cuộc giao tranh tại đất nước Yemen trong vài năm qua đã khiến 16.200 người thiệt mạng, trong đó có 10.000 dân thường. Ảnh The Richest

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-4

Mạng lưới khủng bố al-Qaeda và phiến quân IS là những kẻ "ngư ông đắc lợi" trong cuộc xung đột tại Yemen. Chúng lợi dụng sự hỗn loạn tại quốc gia Trung Đông này lôi kéo những người dân thường gia nhập các tổ chức khủng bố cực đoan. Ảnh The Richest

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-5

Ả-rập Xê-út, quốc gia lớn nhất ở khu vực Trung Đông, thường xuyên tiến hành các cuộc không kích nhằm vào quân nổi dậy Houthi ở Yemen. Tuy nhiên, các vụ oanh kích của Ả-rập Xê-út đã gây nhiều thương vong cho dân thường. Ảnh The Richest

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-6

Người dân ở đất nước Yemen đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng do thiếu lương thực, nước uống, điều kiện vệ sinh không đảm bảo,...

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-7

Chỉ có duy nhất một ứng viên tổng thống trong cuộc bầu cử Tổng thống ở Yemen năm 2002, đó là ông Abd Rabbuh Mansur Hadi. Ông Hadi sau đó đã trở thành Tổng thống Yemen khi nhận được hơn 6,6 triệu phiếu bầu.

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-8

Mạng lưới khủng bố Al-Qaeda hiện diện mạnh mẽ ở Yemen. Được biết, gia đình của trùm khủng bố Osama bin Laden từng sinh sống tại quốc gia này trước khi chuyển tới Ả-rập Xê-út. Ngoài ra, các tay súng thánh chiến Hồi giáo từng tham chiến ở Afghanistan đã chuyển tới Yemen, thành lập mạng lưới khủng bố Al-Qaeda ở Bán đảo Ả-rập (AQAP) năm 2009.

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-9

Theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền (HRW), quân nổi dậy Houthi đã dùng dụng dân thường làm “lá chắn sống” chống lại các vụ không kích của liên quân Arập vào trường học, bệnh viện và nhiều tòa nhà quan trọng khác trên khắp Yemen.

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-10

Cộng đồng Do Thái đã sinh sống ở Yemen trong suốt 2000 năm qua, nhưng hiện tại, chỉ còn lại chưa đầy 50 người ở Yemen. Họ bị ngược đãi thậm tệ, khiến nhiều người phải chạy sang Israel.

Nhung su that gay soc ve dat nuoc Yemen-Hinh-11

Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, ít nhất 1.500 trẻ em phải "tòng quân" vì không có lựa chọn nào khác. (Nguồn ảnh: The Richest)

Xem chi tiết

1.000 ngày Nội chiến Yemen: Máu và nước mắt

(Kiến Thức) - Hàng nghìn người đã thiệt mạng và hàng triệu dân thường đối mặt với nạn đói trong cuộc Nội chiến Yemen suốt 1.000 ngày qua.

Theo Al Jazeera, ngày 20/12 đánh dấu 1.000 ngày cuộc nội chiến Yemen nổ ra kể từ khi liên quân Ả-rập bắt đầu ném bom xuống quân nổi dậy Houthi, lực lượng hiện chiếm quyền kiểm soát thủ đô Sanaa cùng nhiều vùng lãnh thổ khác của quốc gia này. Ảnh: AJ.

Và sau 1.000 ngày, cuộc chiến này đã khiến hàng chục nghìn người dân Yemen thương vong và khiến hàng chục triệu người khác phải đối mặt với nạn đói. Ảnh: AJ.

Theo Al Jazeera, các cuộc giao tranh ác liệt ở ngoại ô Sanaa đã khiến ba triệu người dân Yemen phải rời bỏ nhà cửa đến sống tại các khu trại tập trung tạm bợ. Ảnh: AJ.

Được biết, khoảng 22,2 triệu người Yemen đang phải sống phụ thuộc vào viện trợ nhân đạo. Ngoài ra, khoảng 16 triệu người không được tiếp cận với nước sạch và y tế, 4,5 triệu trẻ em có thể không được đến trường. Ảnh: AJ.

Nhiều trẻ em Yemen bị suy dinh dưỡng trầm trọng. Ảnh: Bé Fatima 1 tuổi nhưng chỉ nặng 4,2 kg. Ảnh: AJ.

Người dân Yemen xếp hàng nhận phiếu phân phát thực phẩm ở Sanaa. Được biết, 8,6 triệu người Yemen hiện sắp chết đói sau các cuộc giao tranh tại quốc gia Trung Đông này suốt 1.000 ngày qua cùng với việc nguồn thực phẩm, nhiên liệu và thuốc men bị phong tỏa. Ảnh: AJ.

Nhiều đứa trẻ Yemen đang chết dần vì nạn đói và tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính. Ảnh: AJ.

Bé Obaid (9 tuổi) cùng bạn, Modrek, phải đi nhặt rác kiếm sống qua ngày. Ảnh: AJ.

Cha của Amani, 12 tuổi, đến từ Taiz đã thiệt mạng do trúng pháo trong cuộc chiến tranh ở Yemen. “Cháu cảm thấy rất sợ chiến tranh và nhất là nghe thấy tiếng bom đạn”, Amani chia sẻ. Ảnh: AJ.