Hành trình lọt Top 3 Gạo ngon nhất thế giới của gạo thơm Sóc Trăng

Nhiều gạo thơm của Việt Nam khẳng định vị thế trên thương trường trong đó gạo thơm Sóc Trăng là một ví dụ điển hình.

Gạo thơm Sóc Trăng lọt Top 3 Gạo ngon nhất thế giới
Những ngày cuối tháng 6-2018, liên tiếp những tin vui đến với gạo Việt Nam xuất khẩu. Ngoài việc liên tục trúng thầu xuất khẩu ở nhiều nước, giá gạo trắng 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam đã đạt 450 USD/tấn, cao hơn so với giá gạo Ấn Độ là 410 USD và Thái Lan là 435 USD.
Cùng lúc này, trong tháng 7-2018, logo gạo Việt sẽ được công bố. Cụ thể, các cơ quan chức năng đang tiến hành các thủ tục bảo hộ quốc tế thương hiệu gạo Việt.
Để thực hiện bảo hộ, Việt Nam đã nộp hồ sơ đăng ký nhãn hiệu quốc tế sang hệ thống Madrid - hệ thống này được xây dựng trên cơ sở Nghị định thư Madrid và Thỏa ước Madrid. Cả hai văn bản này đều thiết lập một quy trình hành chính cho phép việc đăng ký thương hiệu ở nhiều quốc gia chỉ thông qua việc sử dụng một đơn đăng ký thương hiệu duy nhất. Do có sự tham gia của đa số các nước nên đây được xem là phương thức đăng ký bảo hộ toàn cầu. Một “gam sáng” đang mở ra cho gạo Việt khi có thương hiệu và bộ tiêu chuẩn, điều mà Thái Lan đã làm với gạo thơm Hom Mali của họ từ năm 1955.
Dấu ấn đáng nhớ của vựa lúa ĐBSCL được khắc hoạc từ cuối năm 2017. Thời điểm đó, GS.TS Võ Tòng Xuân cùng kỹ sư Hồ Quang Cua (hai người được phong danh hiệu Anh hùng Lao động) cùng có mặt tại Hội nghị Quốc tế lần 9 về Thương mại Gạo tổ chức tại Ma Cao - Trung Quốc. Khi hội nghị đang diễn ra, GS.TS Võ Tòng Xuân đã không khỏi xúc động lấy máy tính đánh bản tin về cộng tác với tờ báo Việt Nam: "Gạo ST24 của Việt Nam đã được vinh danh với gạo Thái Lan và gạo Campuchia trong Top 3 Gạo ngon nhất thế giới"...
Gạo ST24 được ra đời từ nhóm nghiên cứu do kỹ sư Hồ Quang Cua (Sở NN-PTNT tỉnh Sóc Trăng) dẫn đầu. Gạo ST24 được bình chọn là gạo đạt chuẩn hạt dài, trắng trong, cơm dẻo vừa và có hương thơm mùi lá dứa. Gạo thơm ST24 của Việt Nam có đặc điểm nổi bật là ngắn ngày (100-105 ngày) so với gạo Thái rất dài ngày (khoảng 150 ngày). Đây là bước tiến không nhỏ của hàng chục dòng gạo thơm ST do kỹ sư Hồ Quang Cua dày công nghiên cứu lai tạo trong nhiều năm qua. Có lẽ, đã không nhiều người biết rằng để có được bản tin gạo ST 24 lọt vào “Top 3 Gạo ngon nhất thế giới" là một hành trình đúng 25 năm.
Kỹ sư Hồ Quang Cua nhớ lại: “Năm 1993, UBND tỉnh Sóc Trăng, lúc đó ngân sách còn thiếu trước hụt sau, đã xuất ngân sách mua trữ trên 600 tấn lúa giống KDM (một giống lúa thơm) để đầu tư cho sản xuất”.
Câu chuyện về những giống lúa thơm đầu tiên “đặt chân” vào vùng đất Sóc Trăng đến nay đã tròn 25 năm. Chặng đường hình thành lúa thơm của Sóc Trăng mang đậm đậm dấu ấn giữa GS.TS Võ Tòng Xuân (người mang giống lúa KDM từ nước ngoài về tặng cho tỉnh Sóc Trăng) và kỹ sư Hồ Quang Cua, khắc họa phần nào tình cảm giữa hai nhà khoa học gắn bó với nông dân chân đất; tạo nên một phần chân dung của hai con người được xem như là “cha đẻ” của các giống lúa thơm ST hiện nay.
Các dòng gạo thơm ST của Sóc Trăng đang được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng.
Các dòng gạo thơm ST của Sóc Trăng đang được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. 
Khi ấy kỹ sư Hồ Quang Cua chỉ đưa ra “khát vọng đầu tiên” của tham luận là xây dựng chỉ dẫn địa lý “Gạo thơm Sóc Trăng”. Đó thật sự là nền tảng vững chắc để Sóc Trăng khẳng định được thương hiệu gạo của vùng đất Sóc Trăng với các dòng lúa thơm ST hiện nay.
Từ dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Gạo thơm Sóc Trăng” cho sản phẩm gạo thơm của tỉnh Sóc Trăng”, nhãn hiệu Gạo thơm Sóc Trăng đã được Cục Sở hữu Trí tuệ cấp giấy chứng nhận vào năm 2011.
Được bảo hộ về mặt pháp lý, cùng với các hoạt động quảng bá, hiện nay, Gạo thơm Sóc Trăng đã được biết đến trong cả nước cũng như thị trường ngoài nước. Với việc sử dụng nhãn hiệu chứng nhận Gạo thơm Sóc Trăng, Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí đã đưa Gạo thơm Sóc Trăng đến gần hơn với người tiêu dùng thông qua việc Gạo thơm Sóc Trăng vinh dự được lọt vào top 100 thương hiệu - nhãn hiệu nổi tiếng...
Trong vụ lúa đông xuân vừa qua, nông dân Sóc Trăng trúng mùa, trúng giá với các giống lúa thơm ST, năng suất đạt khoảng 7 tấn/ha, thương lái thu mua lúa thơm này với giá 7.000 đồng/kg (cao hơn lúa thường 1.000đ - 1.500 đồng.kg). Do chi phí đầu vào thấp, ít sâu bệnh, không bón nhiều phân nên người trồng có thể đạt lợi nhuận trên 60%.
Nổi bật trong các dòng lúa thơm dòng ST hiện nay là giống ST24 chống chịu tốt với ngoại cảnh, thời gian sinh trưởng ngắn từ 95 đến 97 ngày. Chịu phèn, mặn tốt nên giống lúa thơm ST24 được trồng nhiều dưới ao nuôi tôm của các tỉnh như: Sóc Trăng, Trà Vinh, Cà Mau, Kiên Giang… Khoảng 7.000ha được nông dân Sóc Trăng sản xuất vụ đông xuân vừa qua.
Nhờ chất lượng gạo ngon, tại Hội nghị Quốc tế lần 9 về thương mại gạo tổ chức vừa qua, gạo ST24 của Việt Nam đạt Top 3 gạo ngon nhất thế giới năm 2017.
Cần nói thêm, trong 3 năm qua, nhiều loại gạo ST được nông dân sản xuất tại Sóc Trăng đạt giá trị xuất khẩu và bán buôn trên thị trường nội địa với mức cao kỷ lục khoảng 700 USD/tấn (cao hơn gạo thường khoảng 200-300 USD/tấn).
Bộ NN-PTNT cũng nhanh chóng lấy giá trị hạt gạo xuất khẩu từ các giống lúa của Sóc Trăng để làm mục tiêu “nâng cấp giá trị hạt gạo Việt”.
GS.TS Võ Tòng Xuân - nhà khoa học góp công rất lớn vào dòng lúa thơm ST.
GS.TS Võ Tòng Xuân - nhà khoa học góp công rất lớn vào dòng lúa thơm ST. 
Đưa nông dân nhỏ ra biển lớn
Sản xuất lúa có phẩm cấp gạo chất lượng cao, gạo thơm đang được cả nông dân và doanh nghiệp khu vực ĐBSCL tập trung liên kết đầu tư.
Năm 2017, số lượng gạo cao cấp và gạo thơm các loại xuất khẩu chiếm trên 60% (khoảng 3 triệu tấn). Phân khúc gạo trung bình và phẩm cấp thấp chỉ còn chiếm khoảng 12% (khoảng 700.000 tấn). Đáng chú ý, xuất khẩu gạo thơm đã có sự tăng trưởng đột phá: từ chỗ chỉ chiếm 6,63% (năm 2011) đã vọt lên 23,53% (năm 2017). Chắc chắn tỷ lệ này sẽ tiếp tục được nâng lên khi doanh nghiệp và nông dân hình thành các vùng nguyên liệu gắn với đầu ra ở các phân khúc thị trường gạo chất lượng cao, gạo thơm.
Các chuyên gia ngành lúa gạo nhận định: Lâu nay ĐBSCL đã có gạo “Một bụi đỏ Hồng Dân” (Bạc Liêu), “Nàng nhen Bảy Núi” (An Giang), “Gạo Nàng Thơm Chợ Đào” (Long An) với giá bán có loại cao hơn gấp rưỡi gạo thường nhưng lại chưa có các thương hiệu chỉ dẫn địa lý như “gạo Việt Nam”, “gạo ĐBSCL”, “gạo thơm Sóc Trăng”... để thế giới biết đến. Đây là một trong những yếu tố quan trọng của thương hiệu, để có thể đứng vững ở thị trường nước ngoài.
Do đó, theo các chuyển gia, các loại gạo đặc sản nêu trên thực ra “nổi tiếng” chủ yếu trong nước. Ngay cả phương thức phân phối trên thị trường nội địa cũng có vấn đề. Kênh phân phối truyền thống trong nước là gạo được phơi bán lộ thiên không đóng gói, không có nhãn mác, gạo bị trộn lẫn tùy tiện. Nếu không chấn chỉnh tình trạng này, gạo Việt có thể khó đứng vững ngay trên sân nhà. Vì vậy, việc Sóc Trăng đã hoàn thiện các quy trình sản xuất gắn với chỉ dẫn địa lý, đăng ký sở hữu bản quyền… là việc làm rất đáng ghi nhận.
Theo GS.TS Võ Tòng Xuân: “Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam phải bắt đầu từ doanh nghiệp, sự hợp tác của doanh nghiệp và nông dân cùng với nghiên cứu của các nhà khoa học sẽ tạo ra vùng sản xuất rộng lớn”.
Theo giáo sư, hơn ai hết, doanh nghiệp “biết mình, biết ta” trong cuộc cạnh tranh trên thị trường, họ cũng biết các đối thủ của hạt gạo Việt đã có nhiều bước đi và thủ thuật marketing “độc đáo” trên thị trường thế giới. Những khuyến nghị này đã được tỉnh Sóc Trăng thực hiện khá bài bản.
Cụ thể, Sóc Trăng đã hỗ trợ nông dân trồng lúa được cấp chứng nhận GlobalGAP cho 52ha lúa thơm ST của 2 HTX tại huyện Mỹ Xuyên và thị xã Ngã Năm; 1 HTX của huyện Châu Thành được cấp chứng nhận VietGAP với diện tích sản xuất 61ha và 41ha tại huyện Kế Sách… Trong đó, doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí ngoài kinh doanh các giống lúa thơm ST cũng triển khai sản xuất lúa ST theo quy trình hữu cơ với diện tích gần 59ha.
“Gần trăm năm trước, gạo ngon Sóc Trăng đã xuất hiện trên thị trường Châu Âu. Cách đây hơn ¼ thế kỷ, gạo Việt Nam đã xuất hiện lại trên thị trường thế giới. Với hoạt động chọn tạo giống ngày một nâng cao, gạo Sóc Trăng ít nhiều cũng đã vươn ra thế giới. Nếu biết kết hợp nhuần nhuyễn công tác tổ chức trong cánh đồng lớn chúng ta sẽ đưa những nông dân nhỏ ra biển lớn, tức sản phẩm của họ hội nhập với thị trường lúa gạo toàn cầu” - kỹ sư Hồ Quang Cua nhận định.

Thương lái Trung Quốc thao túng lúa gạo: Nhiều chiêu bẩn

Về việc các thương nhân Trung Quốc (TQ) đang thao túng thị trường lúa gạo Việt Nam, gây nhiễu loạn thông tin về mặt hàng này, sự thực về việc TQ thao túng thị trường lúa gạo như thế nào?
[links()]
Giả vờ mua rồi… hủy hợp đồng

Bà Trần Thị Bông - thương lái lúa gạo ở huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, cho biết, gần đây có khá nhiều thương nhân TQ đến An Giang liên hệ thu mua lúa gạo với giá cao hơn hẳn giá trong nước đang bán từ 1.000 – 1.500 đồng/kg.

Chẳng hạn, với loại gạo 5% tấm, trong nước đang có giá 9.500 đồng/kg, họ sẵn sàng mua với giá 10.500 đồng/kg, thậm chí 11.000 đồng/kg với lời hứa “bao nhiêu cũng mua”.

Chủ một doanh nghiệp (DN) kinh doanh lương thực ở huyện Thới Lai (TP.Cần Thơ) cũng cho biết, thương lái TQ đến tận kho yêu cầu được cung ứng hàng từ 10.000 - 50.000 tấn theo hợp đồng giao trong vòng 3 tháng (loại 5% tấm).
fg
Thị trường xuất khẩu gạo năm nay có nhiều khó khăn, biến động thất thường. Ảnh minh họa: IE

Thậm chí, họ còn thuê thương lái địa phương đi mua lúa gạo với giá cao để lũng đoạn thị trường. Đến khi các đơn vị cung ứng đã mua đầy kho thì họ “lặn” mất. Sau đó họ ra yêu sách phải giảm giá thật nhiều và chịu phí tổn cho họ trở lại Việt Nam bàn chuyện mua gạo.

Ông Phạm Thái Bình- Giám đốc Công ty TNHH Trung An cảnh báo, việc làm ăn với TQ rủi ro rất lớn. Nhiều DN xuất khẩu hàng qua đến TQ, thì họ giở chứng, không nhận hàng nữa, mà phía mình cũng đành chịu vì không có vận đơn để hoàn tất bộ chứng từ thanh toán. Ngay cả đã ký hợp đồng, có mở L/C (chứng thư bảo đảm) qua ngân hàng vẫn bị “xù” như thường.

Có trường hợp ngân hàng cho rằng bộ chứng từ Việt Nam gửi qua quá chậm, L/C hết hạn. Đây chính là “chiêu” mà các thương lái giở trò, họ cố tình không cung cấp vận đơn đúng hạn để chúng ta phải trễ với ngân hàng, không thanh toán được”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, nhiều trường hợp khác, DN Việt Nam bị DN TQ “chơi xấu” khi giao hàng tới cảng, họ mới tìm mọi cách để hạ giá xuống. Lý do phổ biến họ đưa ra ra là gạo bị nhiễm khuẩn, nếu không hạ giá thì phải chịu chi phí để họ xử lý, dù trước đó người kiểm tra chất lượng sản phẩm (KCS) của họ đã đến Việt Nam kiểm tra đạt rồi mới xuất.

Tung nhiều chiêu “bẩn”

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), từ đầu năm đến nay, các hợp đồng xuất khẩu gạo sang TQ tăng đột biến. Chỉ trong 4 tháng đầu năm, VFA đã ký hợp đồng xuất khẩu với các thương nhân Trung Quốc gần 1,2 triệu tấn gạo chất lượng cao (gạo 5% tấm) và gạo thơm, cao gấp 4 lần so với cả năm 2011.

Song từ tháng 5 trở lại đây, tốc độ thu mua đã chậm lại một cách bất thường, cả đường chính ngạch lẫn tiểu ngạch và cả vùng đồng bằng sông Cửu Long bắt đầu vắng bóng các thương nhân TQ. Nhiều hợp đồng đã bị hủy vô cớ theo sự biến mất của các thương nhân trên.

Một số thương lái trong nước cho hay, chính sách “mở rồi đóng” này của các thương nhân TQ nhằm làm rối loạn thị trường Việt Nam với mục đích cố tình phá hoại nền sản xuất và xuất khẩu gạo của nước ta.

Theo tìm hiểu của NTNN, gần đây các thương nhân TQ đã tung “độc chiêu” mới: Đề nghị các DN, thương lái Việt Nam nếu muốn bán hàng cho họ, phải trộn gạo trắng thường với gạo thơm theo tỷ lệ 50:50 để họ đem về nước bán dưới mác gạo thơm. Với giá gạo trắng nếu trộn 50% vào gạo thơm và bán dưới mác gạo thơm thì thương nhân TQ sẽ lợi 1/3 giá.

Ông Trương Thanh Phong - Chủ tịch VFA cho biết: “Việc làm này sẽ ảnh hưởng xấu đến uy tín Việt Nam bởi người dân TQ sẽ tẩy chay gạo Việt Nam, vì chất lượng gạo không cao. Lúc này, thương lái TQ sẽ có cớ để hủy hợp đồng đã ký hồi đầu năm với giá cao với DN Việt Nam”.

Chính vì thế, ông Phong kêu gọi cộng đồng các DN, thương lái và nông dân Việt Nam phải thật cảnh giác trong mua bán, giao dịch gạo với Trung Quốc. Đồng thời, VFA đã có công văn chỉ đạo nghiêm cấm các DN thành viên VFA có hành vi trộn gạo đối với tất cả DN hội viên khác. Trong trường hợp phát hiện ra gạo thơm bị trộn tại thị trường Trung Quốc, VFA sẽ điều tra nguồn xuất khẩu để truy cứu trách nhiệm DN.

Các DN Việt Nam đang ở thế yếu

TS Phạm Quang Diệu - kinh tế trưởng Công ty Phân tích thị trường AgroMonitor cho rằng: “Việc để các thương nhân TQ thao túng thị trường lúa gạo trong thời gian qua lỗi là ở các DN Việt Nam khi không mở L/C để thanh toán, mà chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt, nên mới dễ bị họ ép”.

Theo TS Diệu, do đầu năm việc bán gạo khó quá, nên các DN đã tìm cách bán gạo cho TQ, nhưng lại không tìm hiểu kỹ đối tác.

“Vừa rồi, VFA đã cử đại diện sang TQ tìm hiểu thị trường, song hầu hết các DN trong nước không chủ động sang. Do đó, để có một chính sách về vấn đề này là rất khó, điều quan trọng là chúng ta phải có một chiến lược kinh doanh dài hạn, bài bản với TQ” - TS Diệu cho biết.

Theo Dân Việt

Lại phát hiện gạo Trung Quốc gây ung thư

Gần một nửa số mẫu gạo và sản phẩm từ gạo được bán tại Quảng Châu chứa kim loại nặng cadmium vượt ngưỡng cho phép. Cadmium là một loại độc tố có khả năng gây ung thư, có thể gây hại cho thận. Cadmium là một loại độc tố nếu quá ngưỡng có thể gây suy thận, suy phổi, gây ra bệnh về xương và ung thư. Tồn dư của nó có thể lưu lại trong cơ thể đến 30 năm.

Thanh tra cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Quảng Châu cho biết, sau khi kiểm tra 18 mẫu từ các chợ địa phương trong thời gian tháng 1 đến tháng 3 đã tìm thấy 8 mẫu gạo có mức cadmium cao hơn so với quy định tiêu chuẩn an toàn lương thực quốc gia.

Gạo Campuchia đang “đe dọa” Việt Nam

Có khách hàng ở 34 nước Âu, Á, Phi; chất lượng gạo đồng nhất..., gạo Campuchia đang có nhiều ưu điểm hơn gạo Việt.

Một số doanh nghiệp (DN) xuất khẩu gạo Việt Nam cho rằng Campuchia sẽ còn lâu mới có thể cạnh tranh xuất khẩu lại vì những yếu kém về công nghệ chế biến, hạ tầng giao thông và cảng biển, số lượng gạo xuất khẩu ít…

Tuy nhiên, ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cho biết ngoài Myanmar, Campuchia đang nổi lên như là một đối thủ cạnh tranh đáng gờm đối với Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu gạo.

Tin mới