Dì tôi ngồi bất động trong góc nhà, nước mắt ràn rụa. Từ khi dượng lấy vợ nhỏ, dì chẳng thiết tha ăn uống, luôn miệng nguyền rủa dượng. Ở tuổi 60, chồng không còn, con không có, nghề nghiệp thu nhập cũng không, tôi không biết những ngày tháng còn lại của dì sẽ ra sao?

Dì tôi lập gia đình từ năm 20 tuổi. Thời trẻ, dì cũng hàng hoa khôi của xóm. Sau năm 1975, dượng đưa dì vào Sài Gòn lập nghiệp. Dượng vào làm công nhân ở một công ty bánh kẹo của nhà nước. Dượng đã nhiều lần xin việc làm cho dì, nhưng ở đâu dì cũng chỉ làm được vài hôm là nghỉ ngang, với đủ mọi lí do. Thấy vợ không quen làm công nhân vất vả, dượng để dì ở nhà nội trợ.

Dì từng mang thai hơn 10 lần, lần nào cũng “sẩy”. Ngày ấy, y học chưa tiến bộ như bây giờ, các bác sĩ chỉ biết gọi hiện tượng của dì là sẩy thai “quen dạ”. Vì sẩy thai nhiều lần liên tiếp như vậy nên có lúc dì như khủng hoảng thần kinh, cấu xé, đánh chồng không thương tiếc. Dượng tôi vốn hiền lành, luôn nhẫn nhịn chịu đựng mọi lời nhiếc mắng, trách móc của vợ. Cứ nghe ai có bài thuốc hay, ở đâu có thầy lang giỏi là dượng dẫn dì đi khám, từ thuốc ây đến thuốc Nam, nhưng cũng chẳng kết quả gì.

Một dạo lên ở nhờ nhà dượng đi học, tôi chứng kiến cảnh mỗi chiều đi làm về là dượng tất tả chợ búa, cơm nước. Nhà dì ở khu chung cư khá chật chội. Cả năm hộ phải dùng chung một nhà tắm tập thể ở dưới tầng trệt. Dì ở nhà không làm gì nhưng cũng chẳng bao giờ đụng tay chân vào việc gì; mọi việc nhà dượng đều phải lo hết. Nhiều phụ nữ ở khu chung cư ấy vẫn ganh tỵ với dì, nói chắc kiếp trước dì phải tu mấy đời nên kiếp này không có con mà vẫn được chồng yêu chiều. Biết chồng thương, dì càng ngày càng quá quắt. Mỗi lần bà con của dượng đến chơi, nếu không ưa ai, dì đuổi ra khỏi nhà ngay. Dượng hay nói với tôi: “Vì dì cháu không có con nên tính tình thất thường, có gì không phải, các cháu đừng giận”.

Nhưng, sức chịu đựng của con người có giới hạn. Một lần, cô cháu gái của dượng vào thành phố xin ở nhờ ôn thi đại học. Vì đang kỳ thi, phải lo bài vở, cô cháu không giúp dì dọn dẹp nhà cửa. Dì bực tức ra mặt, chỉ sau một tuần là đuổi cô cháu khỏi nhà, mặc cho dượng can ngăn. Thời gian đó, tôi thấy dượng ít khi về nhà sớm. Dượng thường ngồi quán cóc, nhậu say khướt đến tận khuya mới về. Mặc cho vợ đay nghiến, chửi rủa, dượng bỏ ngoài tai. Từ đó, tôi thấy dượng ngày càng trầm lặng hơn.

Một ngày cuối năm 2013, dượng nhận quyết định nghỉ hưu. Dượng nói ước nguyện muốn về thăm quê hương Hà Tĩnh vì hơn 20 năm, dượng không về. Dì tôi đồng ý. Cứ nghĩ dượng đi thăm bà con ít hôm rồi về nhà, không ngờ chỉ một tuần ở quê, qua người quen mai mối, dượng tôi lấy vợ nhỏ, là một phụ nữ đã ngoài 30. Đám cưới đơn sơ, chỉ vài mâm, chủ yếu là anh em thân thuộc của dượng.

Không cho dì biết chuyện lấy vợ, dượng âm thầm vào thành phố “bí mật” sắp xếp một số việc riêng. Từ một người bà con xa bên ngoại “bắn” tin, dì mới biết chuyện dượng lấy vợ nhỏ. Dượng vừa về đến nhà là dì tra vấn, chửi bới. Ban đầu dượng còn chối quanh nhưng trước những bằng chứng của dì, cuối cùng dượng thừa nhận chuyện vừa cưới vợ ở quê.

Dì tôi gào khóc, chửi bới dượng thậm tệ. Lúc này, dượng mới cho nổ tung những uất ức trong lòng suốt 40 năm nhẫn nhịn chịu đựng dì. Ngay hôm đó, dượng dọn quần áo xuống Đồng Nai sống chung với người vợ mới. Dượng giao lại sổ chủ quyền căn nhà cho dì, chấp nhận ra đi với hai bàn tay trắng.

Từ ngày dượng lấy vợ nhỏ, dì phải tự xoay sở cuộc sống. Quen được chồng phục vụ cơm nước tận răng, phải mất một thời gian dài, dì mới tự lo được chuyện bếp núc. Ngăn căn nhà chung cư làm hai, dì cho người thuê để kiếm thêm thu nhập. Nhưng, vì dì vẫn giữ bản tính khó chịu nên khách thuê cứ đến rồi đi. Mỗi tối, dì phải bán thêm xe thuốc lá dưới đường mới có tiền trang trải sinh hoạt.

Đôi lần suy ngẫm, tôi thấy dượng cũng nhẫn tâm khi bỏ dì ở tuổi xế chiều. Nếu vì dì không có con, sao không chia tay từ khi còn son trẻ, có lẽ dì cũng còn cơ hội tìm hạnh phúc mới. Nhưng, nghĩ đi rồi nghĩ lại, phải chi dì khéo vun vén cho gia đình, biết yêu thương chăm sóc dượng hơn, có lẽ dì đã không phải nhận trái đắng lúc cuối đời.