Nhận biết ấu trùng sán lợn dưới da

(Kiến Thức) - Đây là một bệnh mạn tính có tổn thương ở da, cơ, não... Căn nguyên do các u nang sán lợn (trong có đầu sán) gây nên. 

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa. 
Biểu hiện lâm sàng tùy theo vị trí khu trú của nang ở da ảnh hưởng tới thẩm mỹ, ở não có thể gây động kinh, giảm trí nhớ hoặc rối loạn vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Sán dây lợn có ở khắp nơi trên thế giới, dài từ 2 - 3m (có thể dài tới 8m), đầu nhỏ, hơi tròn, đường kính khoảng 1mm. Vật chủ chính của sán là người, còn vật chủ phụ là lợn. Lợn ăn phải đốt sán hoặc trứng sán, trứng sán qua dạ dày đến ruột lợn. Ngoài lợn còn có chó, mèo hoặc người đều có thể là vật chủ phụ của sán dây lợn. 
Khi người ăn phải trứng sán dây lợn từ ngoại cảnh (theo thực phẩm, rau quả) hoặc nguy hiểm hơn là những người đang mắc sán trưởng thành ký sinh ở ruột non, vì một lý do nào đó như say tàu xe, phụ nữ có thai hoặc sốt cao... bị nôn oẹ, những đốt sán già rụng ở ruột non theo nhu động ngược chiều lên dạ dày, dưới tác dụng của dịch tiêu hoá trứng từ các đốt già được giải phóng ra xuống tá tràng, hàng nghìn ấu trùng thoát ra khỏi trứng và chui qua thành ruột vào hệ tuần     hoàn đi khắp cơ thể.
Triệu chứng lâm sàng có thể nhận thấy ở da có các nang nhỏ, bằng hạt đậu hoặc hạt dẻ, tròn, chắc, không đau, di động trên nền sâu và lăn dưới da, màu da ở trên bình thường. U nang sán thường nổi ở mặt trong cánh tay nhưng có thể nổi ở bất kỳ vị trí nào và có tính cách đối xứng. 
Rất hiếm khi các u nằm bên cạnh dây thần kinh và gây đau dây thần kinh hoặc chèn ép hệ bạch huyết gây phù voi. U nang sán sau nhiều năm sẽ bị vôi hoá, lúc này có thể phát hiện được bằng X-quang. Ở não, biểu hiện như một u nang trong não hoặc có thể gây nên nhiều triệu chứng lâm sàng đa dạng không đặc hiệu (tăng áp lực sọ não, cơn động kinh, suy nhược trí năng, rối loạn tâm thần). Bệnh nhân có thể bị liệt hoặc có thể bị đột tử. 
Ở mắt biểu hiện nang ấu trùng có thể nằm trong hốc mắt, mi mắt, trong kết mạc, thuỷ tinh thể, tiền phòng... gây giảm thị lực hoặc bị mù tuỳ theo vị trí của ấu trùng trong mắt. Ở cơ tim có thể làm tim đập nhanh, tiếng tim bị biến đổi, bệnh nhân bị ngất xỉu.

Ăn thịt tái dễ mang bệnh

- Trong thịt lợn có thể chứa mầm bệnh ký sinh trùng là ấu trùng sán lợn (lợn gạo). Nếu người ăn phải thịt lợn chưa nấu chín như nem thính, nem chua, thịt tái, tiết canh có chứa ấu trùng sẽ bị nhiễm sán dây lợn.

Ăn thịt lợn chưa chín dễ nhiễm bệnh sán dây lợn.
Ăn thịt lợn chưa chín dễ nhiễm bệnh sán dây lợn.

Sán lợn sống trong ruột tới vài chục năm, chiếm thức ăn, nhiễm độc thần kinh và còn trào ngược đốt sán già lên dạ dày và gây bệnh ấu trùng sán lợn trên người rất nguy hiểm. Đốt sán ra ngoài theo phân gọi là sán xơ mít.

Ấu trùng sán lợn ở người ký sinh dưới da bởi các nốt như hạt lạc, đặc biệt ký sinh ở não gây động kinh, co giật, liệt, nói ngọng hay nhức đầu, có khi rối loạn tâm thần hay mù mắt tùy vị trí ký sinh. Bệnh ấu trùng sán lợn phân bố rải rác trên toàn quốc, đặc biệt những nơi hay ăn nem thính (lạp) hay nem chua, có nơi 5 - 7%. Cần chẩn đoán và điều trị bệnh sớm vì bệnh có thể gây tử vong.

Thịt lợn còn có thể chứa ấu trùng giun xoắn. Nếu người ăn phải thịt lợn chưa chín như nem thính (lạp) hay tiết canh có chứa ấu trùng này sẽ bị bệnh giun xoắn. Giun xoắn ký sinh ở ruột, đẻ hàng trăm, hàng nghìn ấu trùng, các ấu trùng này di chuyển đến cơ hoành, cơ vân, cơ tim để ký sinh gây sốt, đau cơ, phù, khó thở và có thể ngừng tim. Cần chẩn đoán sớm và đúng bệnh để điều trị, lưu ý dễ nhầm với bệnh xoắn khuẩn. Bệnh giun xoắn đã gặp ở Mù Căng Chải (Yên Bái), Tuần Giáo (Điện Biên), Bắc Yên (Sơn La), Mường Lát (Thanh Hóa) với 114 người mắc và 8 trường hợp tử vong.

Thịt lợn hay một số thịt động vật khác có thể chứa trùng bào tử Toxoplasma. Nếu người nhiễm loại trùng này tùy vị trí ký sinh của chúng mà có nhiều tác hại với sức khoẻ. Ví dụ, trùng bào tử này ký sinh ở não sẽ gây các triệu chứng như bệnh ấu trùng sán lợn, ký sinh ở mắt gây viêm màng bồ đào, viêm võng mạc, ký sinh ở phụ nữ gây sẩy thai liên tục hay đẻ non thiếu tháng, đặc biệt bệnh từ mẹ truyền sang con qua rau thai. Cần chẩn đoán sớm để điều trị, phòng hậu quả xấu xảy ra.

Thịt trâu/bò có thể chứa ấu trùng sán dây bò (thịt trâu/bò gạo). Khi người ăn phải thịt trâu/bò chưa nấu chín như phở tái, thịt bò quấn lá cải có chứa ấu trùng sán thì người đó bị bệnh sán dây bò tương tự như bệnh sán dây lợn, nhưng người không bị bệnh ấu trùng sán dây bò. Bệnh sán dây bò cũng còn gọi là bệnh sán xơ mít, đặc biệt đốt sán ra ngoài vẫn còn di động, trun giãn. Nên chẩn đoán và điều trị sớm vì sán dây bò dài hàng chục mét, chiếm nhiều thức ăn, gây kém hấp thu và còn gây suy nhược thần kinh. Bệnh sán dây bò cũng phân bố rải rác, nhất là các tỉnh miền núi, có nơi 10 - 12%.

PGS.TS Nguyễn Văn Đề (Trưởng Bô môn Ký sinh trùng, Trường Đại học Y Hà Nội)

100 triệu vi khuẩn trú ngụ trong bàn chải đánh răng

(Kiến Thức) - Đánh răng là công việc hàng ngày. Tuy nhiên, những kiến thức vệ sinh răng miệng dưới đây có thể bạn chưa biết.

Bàn chải đánh răng - “tụ điểm” của các loại vi khuẩn: các nhà nghiên cứu tại Đại học Manchester đã phát hiện chiếc bàn chải đánh răng dù luôn được bảo quản ở những nơi cao ráo, sạch sẽ vẫn có thể trở thành nơi trú ngụ lý tưởng của hơn 100 triệu vi khuẩn, thậm chí bao gồm vi khuẩn E.coli gây tiêu chảy và khuẩn tụ cầu gây nhiễm trùng da.
 Bàn chải đánh răng - “tụ điểm” của các loại vi khuẩn: các nhà nghiên cứu tại Đại học Manchester đã phát hiện chiếc bàn chải đánh răng dù luôn được bảo quản ở những nơi cao ráo, sạch sẽ vẫn có thể trở thành nơi trú ngụ lý tưởng của hơn 100 triệu vi khuẩn, thậm chí bao gồm vi khuẩn E.coli gây tiêu chảy và khuẩn tụ cầu gây nhiễm trùng da.
Khoang miệng - “ngôi nhà” của các loài vi sinh: bộ phận giúp bạn trao những nụ hôn ngọt ngào cho người yêu thương thực sự không “thuần khiết”. Phó giáo sư Gayle McCombs đến từ Trung tâm Nghiên cứu vệ sinh Răng miệng , Đại học Old Dominion cho biết đây cũng là nơi sinh sống của nhiều loài vi khuẩn. Những sinh vật này tập trung nhiều ở các mảng bám trên răng.

Khoang miệng - “ngôi nhà” của các loài vi sinh: bộ phận giúp bạn trao những nụ hôn ngọt ngào cho người yêu thương thực sự không “thuần khiết”.  Phó giáo sư Gayle McCombs đến từ Trung tâm Nghiên cứu vệ sinh Răng miệng , Đại học Old Dominion cho biết đây cũng là nơi sinh sống của nhiều loài vi khuẩn. Những sinh vật này tập trung nhiều ở các mảng bám trên răng.

Tin mới