NSƯT Nguyễn Anh Dũng sinh năm 1951, là học viên khóa đào tạo diễn viên đầu tiên của trường Sân Khấu Việt Nam những 1968 - 1971. Sau khi tốt nghiệp, Anh Dũng hoạt động tích cực tại các sân khấu kịch phía Bắc. Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật, ông đã đảm nhận hàng trăm vai chính với biết bao tính cách, số phận và rất nhiều vai diễn trên truyền hình, vai nào cũng để lại ấn tượng với khán giả.
Vai Ngọ trong vở kịch "Đâu có giặc là ta cứ đi" là vai diễn đầu tiên của NSƯT Anh Dũng khi về Nhà hát Kịch Việt Nam, cũng là một trong những vai diễn đầu đời của ông. Sau đó, nam diễn viên đóng nhiều vở nổi tiếng như "Nghêu sò ốc hến", "Ca sĩ đười ươi", "Hồn Trương Ba da hàng thịt" hay "Người cha thô bạo".
 |
| NSƯT Anh Dũng trong vai Trương Ba. |
Năm 1987, vai diễn ông Trương Ba trong vở "Hồn Trương Ba da hàng thịt" của NSƯT Anh Dũng được xem là dấu mốc để đời trong sự nghiệp sân khấu kịch của ông.
Bên cạnh đó, vai nam chính trong "Kỷ niệm đồi trăng" không những mang về cho NSƯT Anh Dũng những thành tựu về diễn xuất mà còn là cơ duyên giúp anh gặp được người bạn đời tri kỷ của mình - nghệ sĩ Phương Thanh.
 |
| NSƯT Anh Dũng và nghệ sĩ Phương Thanh đảm nhận vai chính trong "Kỷ niệm đồi trăng". |
Phim lấy bối cảnh vùng công nghiệp mỏ Quảng Ninh những năm đổi mới. Phương Thanh thể hiện vai cô công nhân Kiều Oanh trong sáng, mơ mộng, Anh Dũng vào vai Lê Quang Hòa – anh công nhân máy xúc có tinh thần văn nghệ, thích chơi guitar, sáng tác...
Trong phim, cảnh hôn lãng mạn trên đồi trăng của hai nhân vật chính được hai nghệ sĩ đóng rất chân thực. Nhớ về cảnh quay này, cố nghệ sĩ Phương Thanh từng chia sẻ họ đã hôn thật, không phải vì diễn thật để tạo hiệu quả mà vì tình cảm đã khiến họ quên rằng mình đang diễn. Đến khi đạo diễn cho phép dừng, họ vẫn chưa buông nhau ra.
Biết nhau từ trước nhưng mãi đến bộ phim này, Anh Dũng và Phương Thanh mới yêu và quyết định gắn bó cuộc đời.
"Cô gái trên sông" cũng là bộ phim để đời của NSƯT Anh Dũng. Theo tâm sự của NSƯT Anh Dũng, vai diễn trong bộ phim "Cô gái trên sông" khiến anh hài lòng nhất. Trong phim, Anh Dũng đóng cặp cùng NSƯT Minh Châu - một cô gái điếm đã phải lòng chàng trai mình cứu mạng. Sau ngày giải phóng, chàng trai trở thành một cán bộ cách mạng và có dịp gặp lại người ân nhân năm xưa.
Vai diễn đa diện của Anh Dũng trong "Cô gái trên sông" là vai đột phá nhất của ông so với hàng trăm vai diễn sân khấu và màn ảnh khác.
 |
| Trong phim "Cô gái trên sông", Anh Dũng đóng chung với NSƯT Minh Châu. |
Đầu những năm 2000, NSƯT Anh Dũng về nắm giữ vai trò quản lý Nhà hát Kịch Việt Nam, Đến năm 2009, ông xin nghỉ. Cũng trong thời gian này, NSƯT Anh Dũng viết kịch bản và đạo diễn nhiều phim truyền hình như: "Ngôi nhà trên cát", "Người trong cuộc", "Niệm khúc cuối", "Tìm người trong tranh"...
Năm 2003, với vai diễn trong vở kịch "Matsu - kẻ sống ngoài vòng pháp luật", NSƯT Anh Dũng vào vai Matsu Goro - gã kéo xe si tình. Gã bị người đời chế giễu “là kẻ sống ngoài vòng pháp luật” bởi tính tình bướng bỉnh, ương ngạnh, ưa gây gổ của mình.
 |
| NSƯT Anh Dũng thể hiện vai Matsu trong "Matsu, kẻ sống ngoài vòng pháp luật". |
Những năm cuối đời, NSƯT Anh Dũng trở lại với màn ảnh nhỏ qua bộ phim đình đám: vai ông bố trong "Vệt nắng cuối trời", vai vị giáo sư giả làm người lái taxi trong "Bởi lẽ vì tình yêu"...
Với những cống hiến cho nền nghệ thuật nước nhà, khi nghệ sĩ Anh Dũng đang nằm trên giường bệnh, Nhà hát Kịch Việt Nam đã phối hợp với gia đình làm hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu NSND cho ông.
Tuy nhiên, khi đang được đề nghị phong tặng NSND, nghệ sĩ Anh Dũng đã về cõi để lại nỗi tiếc thương trong lòng khán giả.
