Một sản phẩm không thể vừa là TPBVSK vừa là thuốc!

Trao đổi với PV, TS Võ Văn Năm, nguyên Phó trưởng bộ môn Dược, trường Đại học Y dược TP HCM, cho rằng một sản phẩm dược không thể được cấp hai giấy phép vừa là thuốc Đông y gia truyền vừa là TPBVSK.

Bởi thấy rõ rằng, thuốc đông y gia truyền là thuốc truyền từ đời này qua đời khác của dòng họ và có chứng minh khả năng chữa trị một căn bệnh nào đó. Còn TPBVSK thì hoàn toàn không có công dụng điều trị bệnh. Do đó, nếu một sản phẩm được 2 đơn vị cơ quan chức năng cấp 2 giấy phép tréo ngoe thì khó có thể tin dùng.

An cung trúc hoàn được cấp phép là TPBVSK nhưng lại quảng cáo là Thuốc đông y gia truyền điều trị bệnh

TS Võ Văn Năm nói, dù là thuốc Đông y gia truyền hay Tây y khi được Bộ Y tế cấp phép mới có giá trị lưu hành toàn quốc, thực hiện mọi yêu cầu, tiêu chuẩn là “thuốc” do Bộ Y tế quy định cho từng loại. Riêng đối với thuốc đông y gia truyền, nếu Sở Y tế địa phương cấp phép thì chỉ lưu hành trên địa bàn nơi cấp phép.

“Trường hợp sản phẩm được cấp phép là TPBVSK thì tuyệt nhiên “sản phẩm đó không phải là thuốc”, không được công nhận là thuốc thì không có tác dụng điều trị bệnh. Đồng thời cũng không được quảng cáo là “thuốc điều trị, đặc trị bệnh", ông Năm nhấn mạnh.

Nguyên Phó trưởng bộ môn Dược, trường Đại học Y dược TP. HCM cũng khuyến cáo, với người bị tai biến mạch máu não thì biện pháp tốt nhất vẫn là người bệnh bị tai biến ở tư thế nào thì giữ nguyên tư thế đó, chuyển ngay vào bệnh viện, tranh thủ được thời gian vàng trong mấy giờ đồng hồ ngay sau đột quỵ thì tỷ lệ cứu sống cao.

Cần siết chặt quản lý TPBVSK

Theo Luật sư Tô Ngọc Minh Tuấn, Văn phòng luật sư Trần Công Ly Tao (TP HCM), TPBVSK như một dạng thuốc bổ, nhưng lại không phải chịu sự kiểm định chất lượng của bất kỳ cơ quan chức năng nào.

An cung trúc hoàn được quảng cáo là thuốc đông y gia truyền

“TPBVSK cũng có công thức, có thành phần của thuốc nhưng chỉ là điều chế ở một liều lượng rất nhỏ và thêm một số vi chất, nhưng lại quảng cáo như thuốc, gây hiểu nhầm cho người bệnh. Trong khi đó, Nhà nước không rõ ràng quy định như thế nào là TPBVSK và như thế nào là thuốc, chỉ dựa vào một câu trên sản phẩm “sản phẩm không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”. 

 TPBVSK không phải là thuốc nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, do đó phải đưa vào diện quản lý chặt chẽ, không thể thả nổi như vậy”- LS Minh Tuấn nói.

Hiện nay, ngay cả đài truyền hình quốc gia, kênh truyền thông uy tín cũng quảng cáo TPBVSK như thuốc điều trị đủ loại bệnh như gút, tiểu đường, tai biến mạch máu não, đột quỵ... khỏi bệnh sau một liệu trình, nhưng cuối quảng cáo thì “té ngửa” thực phẩm không phải là thuốc...

Chưa kể trên mạng nhiều “lang băm” hùng hồn cam đoan chữa trị khỏi bệnh cho người bệnh khi dùng “thuốc đông y gia truyền nhiều đời để lại”... Rõ ràng những quảng cáo này khiến người tiêu dùng bị “mắc bẫy”, vì không phải ai cũng hiểu về thành phần có trong thuốc và TPBVSK, chỉ thấy quảng cáo “được cấp phép” là sử dụng được, mà không biết hiệu quả như thế nào, hậu quả ra sao nếu như dùng quá liều.

Nội dung quảng cáo Cục ATTP cấp cho An cung trúc hoàn có đang bị "bóp méo"?

Luật sư Tô Ngọc Minh Tuấn cho rằng, nếu một sản phẩm dược được cấp hai giấy phép vừa là thuốc Đông y gia truyền, vừa là TPBVSK sẽ chồng chéo và không đúng. Đây thuộc về trách nhiệm cơ quan quản lý cấp phép. Doanh nghiệp lợi dụng sơ hở để trục lợi trên sức khoẻ và tính mạng người tiêu dùng.

Quan trọng là phải giải quyết vấn đề từ gốc, cơ quan chức năng cần có tiêu chí rõ ràng giữa TPBVSK và Thuốc để không gây nhầm lẫn, mập mờ quảng cáo như hiện nay. Quy định rõ liều lượng, định lượng của 2 loại sản phẩm này. Đồng thời, quy TPBVSK vào nhóm thuốc hỗ trợ sức khoẻ và có chế tài nghiêm ngặt đối với TPBVSK về thành phần chất lượng và việc cấp phép. 

TPBVSK quảng cáo khống công dụng như thuốc điều trị bệnh đã hiện hữu từ lâu. Cục ATTP liên tục cảnh báo các trang web quảng cáo sai phạm, tuy nhiên trang web này đóng thì trang web khác xuất hiện nội dung tương tự.

Rõ ràng, việc làm trên đã không còn hiệu quả răn đe, cơ quan chức năng Bộ y tế, Cục Quản lý Dược, Sở y tế địa phương... cần có chế tài mạnh hơn, quyết liệt hơn trong vấn đề quản lý, cấp phép, xử phạt những sai phạm của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm thuốc, TPBVSK liên quan trực tiếp đến sức khoẻ và tính mạng con người.

 Trước đó, Khoa học và Đời sống số ra ngày 13/04/2023 đăng bài TPBVSK An Cung Trúc Hoàn “thổi phồng” công dụng như thuốc điều trị? Theo đó, nhiều trang quảng cáo TPBVSK An Cung Trúc Hoàn là thuốc điều trị bệnh tai biến mạch máu não, điều trị di chứng sau tai biến...

Qua tìm hiểu được biết, An Cung Trúc Hoàn được Cục ATTP (Bộ Y tế) cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm là Thực phẩm bảo vệ sức khoẻ (TPBVSK) 7104/2019/ĐKSP ngày 17/06/2019. Thương nhân chịu trách nhiệm chất lượng sản phẩm là công ty cổ phần dược thảo Fansipan (số 54F, đường Vũ Trọng Phụng, P.Thanh Xuân, Q.Thanh Xuân, Hà Nội), do ông Lê Quang Hãnh làm đại diện.

An Cung Trúc Hoàn được cấp Giấy xác nhận nội dung quảng cáo số 01954/2019/ATTP-XNQC do Phó Cục trưởng Cục ATTP Trần Việt Nga ký. Bên cạnh đó, trên trang https://luongyquythanh.com.vn/; 

https://ancungtruchoan.com.vn/ lại giới thiệu 'Thuốc chữa tai biến đông y gia truyền đã được Sở Y tế Thái Nguyên cấp giấy phép theo số thứ tự 44/SYT theo quyết định số 18/QĐ-SYT ngày 03/06/2015'.

Ngoài ra, Giấy phép nội dung quảng cáo trên bao bì in rõ: 'Thực phẩm bảo vệ sức khoẻ - Công ty cổ phần dược thảo Fansipan'. Nhưng hiện trên bao bì sản phẩm An Cung Trúc Hoàn lại để tên 'Trung tâm Phát triển y học cổ truyền Việt Thanh'.

An Cung Trúc Hoàn khẳng định là thuốc đông y gia truyền điều trị bệnh, lại được cấp phép là TPBVSK không có công dụng trị bệnh; bao bì nhãn mác sản phẩm lưu hành không như mẫu cơ quan chức năng cấp phép, An Cung Trúc Hoàn có đáng tin?

Theo quy định của Luật An toàn thực phẩm: “Không sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế, thư cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm”.

Như vậy bất kỳ bác sĩ, lương y, nhân viên y tế nào tham gia quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe là vi phạm quy định của pháp luật hiện hành.