Tiết Đào là một trong những ca kỹ lừng danh nhất của Trung Hoa cổ đại.

Tiết Đào (768 – 831), tự Hồng Độ, lại có tự Hoành Độ, người Trường An, là nữ thi nhân thời nhà Đường, thường được gọi là Nữ Hiệu Thư. Ảnh dẫn theo wikipedia.org

Tiết Đào tư dung diễm lệ, tính nhanh nhẹn thông tuệ, 8 tuổi biết làm thơ, thông hiểu âm luật, giỏi biện luận trí tuệ, chuyên thơ phú, đa tài đa nghệ, danh tiếng khuynh động một thời, là nữ thi nhân nổi danh đương thời. Từng ở Hoán Hoa Khê, làm các giấy hoa tiên màu hồng viết thơ, người đời sau bắt chước làm theo, gọi là giấy “Tiết Đào tiên”. Công viên Vọng Giang Lâu ở Thành Đô ngày nay có mộ Tiết Đào.

Tiết Đào có giao lưu ca xướng với các thi nhân nổi tiếng đương thời như Nguyên Chẩn, Bạch Cư Dị, Trương Tịch, Vương Kiến, Lưu Vũ Tích, Đỗ Mục, Trương Hỗ v.v… Những năm cuối đời thích làm trang phục nữ đạo sỹ, xây dựng Ngâm Thi Lâu ở Bích Kê Phường, sống những ngày cuối đời trong thanh tĩnh. Vương Kiến trong “Ký Thục trung Tiết Đào hiệu thư” có viết:

Thơ Tiết Đào, sở trường ngôn từ thanh tú câu thơ mỹ lệ, còn có các tác phẩm hiện thực quan hoài có tư tưởng sâu sắc. Phụ nữ thời cổ đại, đặc biệt là những phụ nữ tầng lớp như bà thì thật hiếm có.

Tiết Đào sinh ra phải thời loạn, có cha là viên tiểu lại tên họ Tiết Vân, từ nhỏ, Tiết Đào đã sớm bộc lộ khả năng thơ phú bẩm sinh. Tương truyền, thời nhỏ, Tiết Vân dắt Tiết Đào đi chơi, nhìn vào trong vườn nhà liền ngẫu hứng buông lời thơ, khiến người người thán phục.

Tuổi trẻ gian nan

Năm 14 tuổi, người cha qua đời, bà phải dựa vào sắc đẹp, tài thơ văn và âm luật bẩm sinh của mình để hầu rượu, đọc thơ, gảy đàn mua vui. Không lâu sau, bà đã là một ca kỹ cao cấp nổi danh Thành Đô, mệnh danh là một thi kỹ.

Thời Đường Đức Tông, triều đình mời Trung thư lệnh Vĩ Cao làm Tiết độ sứ Kiếm Nam, thống lược Tây Nam. Vĩ Cao là một quan viên nho nhã cũng có tài thơ văn, ông nghe nói về tài năng xuất chúng của Tiết Đào mà còn là hậu nhân của quan chức triều đình, liền phá lệ mời bà dùng thân phận nhạc kỹ đến Soái Phủ đãi yến phú thi, Tiết Đào trở thành Doanh Kỹ nổi tiếng ở Thành Đô (Nhạc kỹ chính thường được mời đến các cuộc vui chơi của võ quan trấn thủ các nơi).

Tiết Đào để lại cho hậu thế một kho tàng thơ vô cùng quý giá.