Theo một thông báo từ Bộ quốc phòng Nga cho biết, Quân đội Nga đã chính thức được trang bị hệ thống tên lửa phòng không vác vai di động (MANPADS) 9K333 Verba. Ngay sau khi xuất hiện, Verba đã được các chuyên gia quân sự  đánh giá là có tính năng kỹ chiến thuật vượt trội hoàn toàn, so với các mẫu tên lửa phòng không vác vai cùng loại trên thế giới.

Được biết, sau khi đưa vào trang bị trong các lực lượng vũ trang Nga, tên lửa 9K333 Verba sẽ thay thế cho hệ thống tên lửa phòng không di động thế hệ cũ của Nga là 9K338 Igla-S. Cả hai mẫu tên lửa trên đều do cục thiết kế chế tạo máy KBM phát triển và sản xuất.

Lực lượng vũ trang Nga sẽ thay thế tổ hợp tên lửa Igla-S bằng tổ hợp tên lửa phòng không Verba mới.

Những bộ tên lửa phòng không 9K333 Verba đầu tiên sẽ được trang bị cho một đơn vị đổ bộ đường không và một lữ đoàn bộ binh cơ giới thuộc quân khu miền Đông nước Nga.

Các hệ thống tên lửa phòng không vác di động thế hệ cũ như Igla-S, trong tương lai sẽ được thay thế bằng các hệ thống tên lửa phòng không vác vai tiên tiến hơn.

Bắn hạ máy bay và tên lửa hành trình

Phát ngôn viên Bộ quốc phòng Nga trong một cuộc phỏng vấn cho hay, tên lửa phòng không Verba không chỉ được trang bị cho các lữ đoàn bộ binh cơ giới. Nó còn được trang bị cho cả các đơn vị đổ bộ đường không và lực lượng lính thủy đánh bộ Nga.

Ông này cho biết thêm rằng, Quân đội Nga dự định sẽ thay thế toàn bộ số tên lửa phòng không vác vai Igla kiểu cũ sang Verba. Tuy nhiên thời gian và lộ trình chuyển đổi cụ thể vẫn chưa được chính thức công bố.

Nguồn tin này cũng cho hay, hiện tại Nga cũng đang triển khai một số dự án phát triển các hệ thống MANPADS mới nhằm thay thế kho tên lửa phòng không đã lỗi thời của nước này. Ngoài việc được thiết kế để có thể sử dụng một loại tên lửa vác vai cá nhân, những mẫu tên lửa còn có thể được triển khai ở dạng tổ hợp tên lửa phòng không trên nhiều nền tảng khác nhau.

9K333 Verba được đánh giá vượt trội hơn hẳn so với tên lửa phòng không vác vai Stinger của Mỹ.

Xét về tính năng kỹ-chiến thuật, hệ thống 9K333 Verba ưu việt hơn tất cả các hệ thống MANPADS hiện có trong trang bị của quân đội Nga như 9K310 Igla-1, 9K38 Igla, 9K338 Igla-S, cũng như các loại tương đương chúng của nước ngoài như Stinger Block 1 của Mỹ hay QW-2 của Trung Quốc.

Sự khác biệt chính giữa tên lửa Igla và Verba thế hệ mới là nó được trang bị thế hệ đầu tự dẫn hồng ngoại đa quang phổ - GOS (trong khi đó Igla-S chỉ sử dụng đầu dẫn 2 phổ). Tên lửa 9K333 có thể phân biệt chính xác các mục tiêu ngay cả khi bị tác động bởi hệ thống mồi bẫy nhiệt thụ động. Đây là hệ thống phòng thủ chủ yếu không chỉ đối với các loại máy bay chiến đấu, máy bay ném bom, trực thăng tiến công, máy bay cường kích mà còn của các trực thăng và máy bay vận tải.

Chuyên gia quân sự độc lập Anton Lavrov cho rằng, ngày nay các hệ thống tên lửa MANPADS của Mỹ hay Pháp đều được trang bị đầu dẫn GOS và chúng khá phổ biến ở các quốc gia này. Tuy nhiên loại công nghệ luôn bị cấm xuất khẩu ra nước ngoài.

Việc được trang bị thế hệ đầu dẫn đa phổ mới giúp Verba tăng khả năng tấn công chính xác các mục tiêu.

Các tên lửa Verba xác định mục tiêu của mình với đầu dẫn GOS, vì vậy nó có thể phân biệt được mục tiêu ngay cả trong trường hợp đối phương cố tình gây mù đầu dẫn của MANPADS bằng cách sử dụng tia laser. Bên cạnh đó, đầu dò hồng ngoại mới của Verba có thể tìm được cả mục tiêu có mức bức xạ thấp, như máy bay hay tên lửa hành trình. Thậm chí cả với các máy bay trực thăng đã được gắn thiết bị tản nhiệt từ động cơ.

Tấn công trực diện

Hầu hết các mẫu tên lửa MANPADS của các quốc gia trên thế giới hiện nay, đều có thể tấn công dễ dàng mục tiêu trên không trong giai đoạn ban đầu. Nhưng khi mục tiêu bay quá phạm vi điều khiển thiết bị dẫn đường dưới mặt đất, thì chúng sẽ tự tìm theo nguồn nhiệt phát ra từ động cơ máy bay.

Đó là với các tên lửa thế hệ cũ nhưng với Verba nó có thể thực hiện tấn công trực diện vào mục tiêu với đầu dẫn đa phổ GOS, theo đó không chỉ có khả năng phát hiện ra nguồn nhiệt từ động cơ máy bay mà còn tìm theo nguồn nhiệt phát ra từ cánh quạt lẫn thân máy bay trong suốt quá trình di chuyển trên không.

Các hệ thống mồi bẫy nhiệt hoàn toàn không có tác dụng với 9K333 Verba.

Đây chính là một trong những điểm khác biệt cơ bản của Verba và Igla, nó cho hiệu suất cao hơn nhiều so với các đầu dẫn thế hệ cũ. Ngoài ra phạm vi và độ cao tấn công của Verba cũng được tăng đáng kể. Nó có phạm vi tấn công hiệu quả lên tới 6,5km, độ cao 4,5km, trong khi đó tên lửa Igla tiền nhiệm chỉ đạt độ cao 3,5km và quan trọng hơn nữa là chúng vượt trội hoàn toàn so với tên lửa phòng không di động Stinger của Mỹ chỉ có phạm vi tấn công 4,8km và với độ cao 3,8km.

Đa số các tên lửa MANPADS thế hệ mới đều được tích hợp hệ thống điều khiển tự động (ACS) ở pha cuối, nó đều có thể được sử đụng chỉ cho một tên lửa phòng không hay cả tổ hợp phòng không. Việc sử dụng ACS không chỉ phụ thuộc vào dữ liệu từ hệ thống radar mặt đất mà còn có thể tiếp cận với dữ liệu từ các máy bay cảnh báo sớm trên không, với chế độ truyền tải và chia sẻ dữ liệu hoàn toàn tự động cho toàn bộ tổ hợp phòng không.

Theo Bộ quốc phòng Nga, các tính năng trên của Verba có tính năng tương tự như các thiết bị cùng loại của Mỹ và Pháp. Những quốc gia nổi tiếng với khả năng hệ thống tự động hóa trong chỉ huy các hoạt động quân sự. Tuy nhiên mẫu tên lửa phòng không vác vai di động Verba của Nga vẫn có điểm vượt trội hơn so với những quốc gia trên không .