Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi đến Bộ Chính trị, Ban Chấp hành TW Đảng góp ý kiến về việc phát huy đầy đủ nguồn lực đất đai trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Tại văn bản này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng nguồn lực đất đai thời gian qua chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nguyên nhân là do cơ chế chính sách vẫn còn một số "bất cập" dẫn đến nguồn lực đất đai chưa được phát huy đầy đủ.

Bên cạnh những cao ốc sang trọng thì nhiều khu đất "vàng" ở khu vực trung tâm thành phố bỏ hoang

Ví dụ, có những "khu đất vàng" trong khu vực trung tâm TP HCM bị sử dụng lãng phí, điển hình như khu đất có diện tích vài ngàn mét vuông tại đường Nguyễn Huệ, quận 1 bị "quây tôn" bỏ không đã hơn 10 năm qua, không đưa vào đầu tư xây dựng kinh doanh, không tạo ra công ăn việc làm, không đóng góp cho kinh tế TP thì giá trị sử dụng của khu đất vàng này cũng bằng không. Hoặc có những doanh nghiệp xí phần các dự án có quy mô diện tích lớn nhưng không đưa đất vào sử dụng, không triển khai thực hiện dự án do nhiều nguyên nhân, thậm chí có cả dấu hiệu đầu cơ đất đai đều dẫn đến lãng phí nguồn lực đất đai.

Nhiều nhà đất công sản được giao cho các tổ chức thuê đất 50 năm. Sau đó đơn vị thuê đất này lại hợp tác với doanh nghiệp phát triển dự án thì phần lớn lợi nhuận thu được rơi vào "túi tư nhân" khiến ngân sách nhà nước không thu được tương xứng.

Về cơ chế tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho cả chu kỳ 50 năm nộp 1 lần và nhất là quy trình thủ tục tính tiền sử dụng đất cực kỳ nhiêu khê, phức tạp, tiêu tốn rất nhiều thời gian và công sức của người sử dụng đất, nhất là doanh nghiệp, vừa làm phát sinh cơ chế "xin-cho", nhũng nhiễu, tiêu cực… vừa có thể làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai.

Ngoài ra, còn có những bất cập về các chính sách thuế như: thuế sử dụng đất nông nghiệp thì đang được miễn nộp đến năm 2025; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đang được thu với thuế suất rất thấp, chỉ 0,03% hoặc 0,15%... còn thuế thu nhập do chuyển nhượng bất động sản, quyền sử dụng đất với thuế suất 2% trên giá trị hợp đồng chuyển nhượng theo kiểu "cào bằng", trái với nguyên tắc của thuế thu nhập là chỉ thu khi có thu nhập... Những bất cập này cần sớm điều chỉnh.