VNDirect vừa công bố báo cáo phân tích ngành ngân hàng quý 1/2023 với chủ đề Khó khăn dần hiện hữu.

Cho vay doanh nghiệp chiếm ưu thế

Cuối quý 1/2023, tăng trưởng tín dụng toàn ngành chỉ ở mức 2,1% so với đầu năm (thấp hơn đáng kể so với mức 5-6% các quý cùng kỳ trước). Các ngân hàng thương mại (NHTM) có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp (KHDN) lớn đã đạt tăng trưởng tín dụng cao hơn trung bình ngành (Techcombank, HDBank, VPBank, TPBank, MSB...).

Trong khi đó, tín dụng tại các ngân hàng cho vay cá nhân (KHCN) ghi nhận giảm/chậm lại so với đầu năm (ACB, VIB, Sacombank...).

Nền kinh tế suy yếu đã ảnh hưởng lên thu nhập cũng như khả năng trả nợ của KHCN, theo đó làm giảm nhu cầu vay và các ngân hàng sẽ thận trọng hơn khi giải ngân cho nhóm này.

Ngược lại với KHDN, cụ thể là bất động sản với vấn đề thanh khoản trước đó đang rất cần thêm dòng tiền để đảo nợ/tài trợ hoạt động kinh doanh (tín dụng kinh doanh bất động sản tăng 6,5% so với đầu năm).

Tăng trưởng huy động có sự phân hóa rõ rệt

Bên cạnh việc cắt giảm chi tiêu, KHCN sẽ có xu hướng tăng “gửi tiết kiệm” trong môi trường lãi suất cao và kinh tế suy yếu (tiền gửi cá nhân tiếp tục đà tăng trưởng cho đến tháng 2/2023).

Trong khi đó, tiền gửi KHDN tiếp tục sụt giảm đáng kể cùng thời điểm. Dù thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng đã dồi dào trở lại, kênh tiền gửi khách hàng hiện vẫn chiếm phần lớn trong tổng huy động của các ngân hàng. Theo đó, xu hướng nói trên sẽ có lợi cho thanh khoản của các ngân hàng có tỷ trọng tiền gửi lớn đến từ KHCN và hệ số LDR cao như Sacombank, ACB, Vietcombank...

Ngân hàng nào sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp?

NIM trung bình của 25 ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản trong quý 1/2023 do các ngân hàng đã phải hi sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng.

Hơn nữa, NIM của 1 số NHTM như Techcombank, TPBank, VPBank, MBB... giảm đáng kể do TPDN và cho vay tiêu dùng (2 lĩnh vực có lợi suất cao hơn các khoản vay thông thường) đang khó khăn.

VNDirect cho rằng xu hướng tăng cho vay KHDN và huy động từ KHCN sẽ duy trì tới khi lãi suất hạ nhiệt rõ rệt và nền kinh tế có sự phục hồi (ít nhất đến quý 3/2023). Vì vậy trong 2023, NIM của các NHTM (1) cho vay KHDN và nắm giữ TPDN trong danh mục tín dụng và (2) huy động chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng, sẽ giảm mạnh hơn toàn ngành.

Ngược lại, nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng (từ liên ngân hàng, KHCN, CASA cao...) như VIB, HDBank, MBB... sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp. Riêng với Sacombank, NIM sẽ cải thiện đáng kể nhờ không còn áp lực lãi dự thu.

Chất lượng tài sản vẫn là yếu tố đáng quan tâm nhất

Theo số liệu từ NHNN, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã tăng lên mức 2,9% cuối quý 1/2023 (so với 2% cuối 2022). Đa số các ngân hàng đều ghi nhận tỷ lệ NPL tăng và LLR giảm so với quý trước.

Nhắc lại, khó khăn từ thị trường bất động sản vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành ngân hàng khi lĩnh vực này chiếm đến 21% tín dụng hệ thống vào cuối 2022.

Ngân hàng với bộ đệm dự phòng tốt và danh mục cho vay không tập trung vào bất động sản như Vietcombank, ACB... sẽ hạn chế được rủi ro hiện tại.

Tuy vậy, VNDirect kỳ vọng áp lực trích lập dự phòng cũng như rủi ro nợ xấu của các ngân hàng, cụ thể như Techcombank, MBB, VPBank... được giảm bớt trong thời gian tới, khi dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản có thể cải thiện phần nào nhờ các chính sách hỗ trợ được ban hành và một số các dự án bất động sản được tháo gỡ pháp lý.