Tổng thống Nga Vladimir Putin đang thắng ở Syria.

Cuộc  khủng hoảng người tị nạn ở Châu Âu không phải là lý do chính khiến Tổng thống Putin đưa chiến đấu cơ, trực thăng vũ trang và nhiều loại vũ khí hiện đại khác đến căn cứ quân sự mới được xây dựng ở  Syria. Từ lâu, điện Kremlin vốn coi dòng người tị nạn từ Syria và Trung Đông ồ ạt đổ vào Liên minh Châu Âu (EU) là vấn đề nội tại của EU.

Lợi ích quốc gia trên hết

Đối với Liên bang Nga, lợi ích địa chính trị là trên hết. Không bị vướng bận về vấn đề đạo đức, các nhà hoạch định chính sách đối ngoại ở Moscow chưa bao giờ cảm thấy việc hỗ trợ chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad về ngoại giao hoặc quân sự trở thành một vấn đề. Suy cho cùng, Tổng thống Assad là đối tác duy nhất mà Nga có ở Trung Đông và đó là điều duy nhất giải thích chính sách đối ngoại Nga hiện hành.

Kể từ cuối mùa hè 2015, Nga lo sợ về việc chế độ Assad đang lâm nguy, khi bị đẩy lùi trên nhiều mặt trận. Thỏa thuận hạt nhân Iran chỉ giảm nhẹ cuộc đối đầu giữa Mỹ-Iran, đồng minh quan trọng nhất của Tổng thống Assad. Và mặc dù các biện pháp can thiệp quân sự tăng cường của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ được lý giải là để trực tiếp chống lại nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), những biện pháp này cuối cùng cũng đặt ra một mối đe dọa đối với sự tồn vong của chế độ Assad.

Vì lý do đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã quyết định giành quyền chủ động. Ông ra lệnh nhanh chóng xây dựng căn cứ quân sự của Nga trên bờ biển Syria.

Chắc chắn, ông Putin sẽ quảng bá động thái trên là sự đóng góp quan trọng của Nga trong cuộc chiến chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo, trong bài phát biểu ngày 28/9 trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Trong bài phát biểu được trông đợi này, Tổng thống Putin tiếp tục khẳng định của Nga dành cho chính phủ hợp pháp ở Syria.

Mục tiêu tối đa và tối thiểu

Nếu Mỹ và các nước phương Tây khác chấp nhận lời đề nghị hợp tác chống khủng bố mà Tổng thống Nga đưa ra trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Putin sẽ đạt được mục tiêu tối đa của mình là phá vỡ tình trạng bị quốc tế cô lập do việc sáp nhập bán đảo Crimea tháng 3/2014 và vai trò của Moscow trong cuộc chiến tranh ở miền đông Ukraine . Một lần nữa, Nga sẽ lại được công nhận là quyền lực toàn cầu và có thể đứng  ngang hàng với Mỹ.

Đồng thời,  ông Putin cũng đảm bảo được sự sống còn của chế độ Assad trong thời gian trước mắt và đây cũng là một bằng chứng cho thấy quyền lực mới của Nga.

Trong trường hợp người Mỹ từ chối phối hợp với Nga trong cuộc chiến chống IS, Moscow vẫn sẽ nổi lên giành được vị thế  tốt hơn nhiều so với trước đây.

 Bất luận như thế nào đi nữa, Nga cũng đã thiết lập được căn cứ quân sự ở bờ biển phía đông Syria vốn có ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với khu vực Địa Trung Hải. Thậm chí, nếu Syria tiếp tục tan rã trong cuộc nội chiến,  thì  khu vực Latakia vẫn là một sự lựa chọn tốt của Nga.

Khu vực này không chỉ là quê hương của gia tộc Assad mà còn là thành lũy lịch sử của người Alawite. Vì vậy, trong bất kỳ giai đoạn nào của thời “hậu Assad”,  khu vực Latakia rất có thể sẽ là chỗ đứng  của một nhà nước còn sót lại của người Alawite như nó từng tồn tại dưới sự bảo hộ của Pháp sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới I.

Đổi lấy các cơ sở quân sự chiến lược quan trọng ở Latakia,  Nga sẽ đóng vai trò bảo vệ nhà nước Alawite. Qua đó, Moscow sẽ củng cố vai trò của Nga là một bên quan trọng có ảnh hưởng lâu dài ở Trung Đông.

Ngay cả khi Tổng thống Putin chỉ đạt mục tiêu tối thiểu nói trên, thì chính sách Syria của ông vẫn được coi là thành công, theo quan điểm ở Moscow.