Ví HoSE là trái tim thị trường chứng khoán, VAFI cho biết trái tim đang thương tổn trong 3 tháng qua, điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán Việt với giới đầu tư quốc tế.

“Điều này thể hiện năng lực quản trị điều hành HoSE rất yếu kém. Đã 20 năm vận hành hệ thống giao dịch hiện hành mà không làm chủ được công nghệ vận hành” - VAFI chỉ trích.

Sự yếu kém này không phải bây giờ mới lộ rõ mà trong mấy năm qua đã có vài trường hợp nghiêm trọng bị sập sàn chứng khoán nhưng sau đó không có các giải pháp khắc phục hữu hiệu.

Không chỉ yếu kém về quản lý công nghệ, mà nhiều hoạt động của HoSE cũng rất yếu kém, chẳng hạn như khâu giám sát thị trường: Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, tỉnh trạng lừa đảo thao túng chứng khoán ngày càng phát triển đã tạo ra nhiều cổ phiếu rác, cổ phiếu lừa đảo.

Cổ phiếu 'rác' được chọn vào bộ chỉ số VN30 một cách dễ dàng và tồn tại trong nhiều năm, ban lãnh đạo HoSE có thể biện minh rằng họ chọn vì cổ phiếu rác đó thanh khoản tốt và đủ tiêu chí chọn lọc nhưng họ “không biết rằng’’ tính thanh khoản đó là giả tạo, bị điều khiển bởi công ty chứng khoán của đội thao túng giá để dụ dỗ hàng vạn nhà đầu tư nhỏ lẻ vào ôm bom và từ đó các kẻ thao túng có cơ hội bán giấy lấy tiền thật với lợi nhuận hàng ngàn tỷ đồng.

Tình trạng yếu kém như phân tích trên là do công tác bổ nhiệm nhân sự 1 số chức danh chủ chốt trong Ban Điều hành HOSE và Hội đồng quản trị không đạt yêu cầu. Tại sao lại không đạt yêu cầu hay chưa chọn được nhân sự tốt?

Vì những người có thẩm quyền bổ nhiệm không am hiểu chứng khoán, không am hiểu về quản trị doanh nghiệp (họ không làm ở khu vực doanh nghiệp và họ không phải là nhà quản trị  giỏi).Tham mưu giúp việc cũng không giỏi và quá trình bổ nhiệm không bao giờ được tham vấn bởi giới đầu tư chứng khoán hay các công ty chứng khoán.  

VAFI gay gắt đề xuất phương án chống nghẽn lệnh trên HoSE.

Giải pháp nào hiện nay?

VAFI xin đề xuất đầu tiên là thuê nhân sự giỏi nước ngoài, những người đã có nhiều kinh nghiệm và thành tích trong quản lý vận hành các Sở giao dịch nổi tiếng trên thế giời làm Tổng Giám đốc, Phó TGĐ phụ trách IT, giám sát thị trường tại Sở Giao dịch chứng khoán. Những người này cũng phải có khả năng kiêm nhiệm các chức danh quản lý chủ chốt tại HoSE.

Thứ hai, không bổ nhiệm lãnh đạo UBCKNN hay các cơ quan trong Bộ Tài chính vào các chức danh chủ chốt trong HĐQT, Ban điều hành của các Sở giao dịch, Trung tâm lưu ký chứng khoán như trước kia và hiện nay .

“Cần phân biệt rằng quản lý hành chính nhà nước hoàn toàn khác xa với quản trị doanh nghiệp… Trong lĩnh vực tư nhân, chủ tịch HĐQT chính là linh hồn của doanh nghiệp, còn với công chức nhà nước được bổ nhiệm vào vị trí chủ tịch thì không thể là linh hồn của doanh nghiệp” VAFI bày tỏ ý kiến.

Cuối cùng, văn bản VAFI đưa ra ý kiến nên nhanh chóng cổ phần hóa Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán. Cụ thể:

Một là, lựa chọn một Sở giao dịch chứng khoán nước ngoài có danh tiếng tại một thị trường chứng khoán phát triển nhất làm cổ đông chiến lược. Cổ đông nay sẽ có trách nhiệm chuyển giao công nghệ quản lý, đào tạo nhân sự.

Hai là, HĐQT phải có đại diện của Nhà nước, của đối tác chiến lược và đại diện của giới đầu tư và công ty chứng khoán.

Ba là, Sở giao dịch và Trung tâm lưu ký sau cổ phần hóa phải hoạt động công khai minh bạch như công ty niêm yết và phải độc lập, thực sự tách rời Bộ Tài chính và UBCKNN và chịu sự quản lý giám sát đặc biệt từ Bộ Tài chính, UBCKNN.