Đó là Ngạch Nhĩ Đức Đặc Văn Tú (1909-1953), thường được gọi là Thục phi Văn Tú, là Hoàng phi của Phổ Nghi, vị Hoàng đến cuối cùng của triều đại nhà Thanh.
Văn Tú vốn xuất thân trong một gia đình quý tộc nhưng đến đời cha của bà thì cơ nghiệp sa sút, gia cảnh nghèo khó. Dẫu vậy, bà vẫn được ăn học đàng hoàng và các môn bà đều học rất giỏi. Thời gian rảnh rỗi, Văn Tú còn giúp mẹ kiếm tiền nên bà sớm trưởng thành hơn tuổi.
12 tuổi vào cung làm Thục phi
Năm 1921, vua Phổ Ngi tròn 16 tuổi. Các thành viên trong hoàng thất bắt đầu chọn cho ông một vị hoàng hậu. Uyển Dung và Văn Tú lọt vào mắt xanh của vua nhưng vì Văn Tú xuất thân kém hơn, nhan sắc cũng thua Uyển Dung nên không được chọn. Năm đó, Uyển Dung được chọn làm Hoàng hậu còn Văn Tú chỉ được phong làm Thục phi.
Sống làm vợ vua nhưng bà không được sủng ái. Uyển Dung luôn lấy thân phận chính thất để lấn lướt, tranh đoạt sủng ái của Phổ Nghi với Văn Tú. Cuộc sống mất tự do lại cô đơn, vắng vẻ khiến bà vô cùng chán nản và mệt mỏi. Bà dành nhiều thời gian để đọc sách, thêu thùa hoặc dạy các cung nữ đọc sách.
 |
Quyết định ly hôn với vua
Tháng 11/1924, Hoàng thất nhà Thanh bị quân phiệt Phùng Ngọc Tường ép rời khỏi hoàng cung, kết thúc thời kỳ hoàng kim. Phổ Nghi dẫn theo 2 người vợ đến Thiên Tân, sống trong một ngôi làng nhỏ như người bình thường.
Phổ Nghi có ý định kết thân với Nhật Bản, mong người Nhật giúp mình đòi lại vương vị. Văn Tú biết chuyện hết lời khuyên nhủ nhưng Phổ Nghi không nghe, cho rằng Văn Tú là phụ nữ không nên xen vào chuyện chính trị.
Mối quan hệ giữa hai người ngày càng căng thẳng. Văn Tý đã trốn ra ngoài đệ đơn kiện lên tòa án yêu cầu ly hôn với Phổ Nghi. Trong đơn kiện có viết như sau:
"Kiện Phổ Nghi ngược đãi Văn Tú đến mức không thể chịu đựng được nữa. Phổ Nghi mắc bệnh yếu sinh lý, ở cùng nhau 9 năm mà chưa từng sủng hạnh Văn Tú lần nào. Vì thế, Văn Tú quyết định ly hôn và yêu cầu mỗi tháng Phổ Nghi phải cung cấp 500 ngàn tiền sinh hoạt phí".
Đơn kiện của Văn Tú không chỉ ảnh hưởng đến thể diện của Phổ Nghi mà còn gây chấn động cả xã hội. Từ đó, Văn Tú được mệnh danh là “Hoàng phi cách mạng” vì là vị phi tần đầu tiên trong lịch sử dám chủ động ly hôn với hoàng đế.
Tháng 10/1931, nhờ sức mạnh của dư luận, Văn Tú đã thắng kiện.
Tái hôn với người chồng ‘nghèo rớt mồng tơi’
Sau ly hôn, cuộc sống của Văn Tý khá khốn khổ. Bà làm đủ nghề để kiếm sống, từ ve chai, cu li cho đến rao thuốc lá đầu ngõ.
Năm 1947 Văn Tú tái hôn với một người đàn ông tên Lưu Chấn Đông. Cuộc sống tuy nghèo khó nhưng hạnh phúc. Họ sống yên bình trong một căn nhà nhỏ, không con cái.
Năm 1953, Văn Tú qua đời do bệnh tim co thắt tái phát trong căn nhà vỏn vẹn 10 mét vuông. Bên cạnh bà chỉ có Lưu Chấn Đông. Năm đó, vị Hoàng phi cuối cùng trong lịch sử Trung Quốc mới 45 tuổi.
