Mặc dù dòng chảy của sông Amazon rất lớn và lưu vực rất dài nhưng chưa có cây cầu nào dám bắc qua sông Amazon, cũng như chưa có con đập nào dám chặn nguồn nước của sông Amazon.

Sông Amazon

Trên thực tế, sông Amazon "ngỗ ngược" hơn chúng ta tưởng.

Hầu hết các khu vực ở lưu vực sông Amazon có khí hậu rừng mưa nhiệt đới, mưa nhiều, lượng mưa hàng năm hơn 2000 mm. Với lượng mưa lớn như vậy, mực nước sông Amazon sẽ tăng trong mùa lũ, có thể tăng hơn 20 mét.

Lưu vực sông Amazon là một thung lũng khổng lồ có độ cao thấp, trên 150 mét so với mực nước biển, với độ cao thấp nhất ở phần giữa chỉ 44 mét.

Lượng mưa lớn cộng với độ cao cục bộ thấp khiến sông Amazon rất dễ xảy ra lũ lụt, vào mùa lũ, chiều rộng của sông sẽ gấp 3 lần chiều rộng của chính nó, khiến các vùng lân cận chìm trong biển nước.

Để thích ứng với sự thay đổi này, người dân sống ở lưu vực sông Amazon thường xây những ngôi nhà sàn rất cao. Tầng 1 để chống lũ trong mùa lũ, tầng 2 làm nhà ở; tầng 1 là dọn dẹp nhà cửa sau khi lũ rút.

Nhưng lý do tại sao không có cây cầu nào được xây dựng trên sông Amazon là vì sông Amazon quá dễ bị chuyển hướng. Khu vực sông Amazon chảy qua không chỉ bằng phẳng mà còn không có đá cứng, khi lưu lượng sông lớn sẽ cuốn trôi lớp đất xung quanh và chuyển hướng dòng sông. Vì vậy, những người sống ở đó phải di cư thường xuyên để thích nghi với dòng sông Amazon dị thường.

Tuy nhiên, việc chuyển dòng của sông Amazon cũng có những lợi ích nhất định đối với người nông dân, đó là sông Amazon có nhiều khoáng chất, người nông dân có thể trồng hoa màu trong phù sa.

Hơn nữa, nông nghiệp địa phương hầu như không sử dụng phân bón hóa học, các chất dinh dưỡng trong phù sa có thể làm cho mùa màng thu hoạch tốt.

Chính vì sông Amazon thường bị chuyển hướng nên người ta khó xây cầu trên sông Amazon, hơn nữa trong quá trình xây dựng, cầu có thể bị chìm dưới nước.

Người dân Amazon

Mặc dù lưu vực sông Amazon có 20% lượng nước ngọt chảy trên bề mặt trái đất, nhưng người dân địa phương không thể sử dụng hiệu quả nguồn nước ngọt này.

Trước hết, sông Amazon không lũ lụt thường xuyên như sông Nile, thay vào đó là lũ lụt bất thường, khó phát triển nông nghiệp địa phương, bạn chỉ có thể khẩn trương canh tác sau khi lũ đã rút bớt.

Ngoài ra, lưu vực sông Amazon là vùng đồng bằng, sông ngòi nhỏ giọt, con người không thể xây hồ chứa nước để ngăn lũ, cũng không thể xây dựng trạm thủy điện để phát điện, chỉ có thể để sông đổ ra biển một cách vô ích.

Thứ hai, sông Amazon có nhiều phụ lưu, sông cắt đất thành từng mảnh, gây trở ngại nghiêm trọng cho giao thông địa phương, khó phát triển các thành phố lớn của địa phương, không thể phát triển công ăn việc làm... Điều này cũng làm cho khu vực lưu vực sông Amazon lạc hậu về kinh tế.

Ngoài ra, lượng hơi nước dồi dào còn khiến con người dễ mắc bệnh sốt rét và các bệnh về đường hô hấp.

Trong khi các lưu vực sông lớn khác đã được quản lý tốt và sử dụng các con sông để tạo sự thuận tiện cho con người, thì những người sống ở lưu vực sông Amazon chỉ có thể chấp nhận một cách thụ động sự biến đổi của sông Amazon.

Tóm tắt

Mặc dù sông Amazon nhiều nước và chảy qua một khu vực rộng, nhưng địa hình bằng phẳng khiến sông Amazon rất dễ ngập và chuyển hướng trong mùa lũ, do đó khiến người dân không thể xây cầu. Do diện tích đất bị sụt giảm nên người dân không thể xây đập ngăn lũ và sử dụng để phát điện.

Tại các thành phố rừng rậm đông dân cư, do cơ sở vật chất ở địa phương chưa hoàn thiện, nhiều cư dân giặt quần áo dưới sông và xả phân xuống sông Amazon, khiến dòng sông này bị ô nhiễm nghiêm trọng và lây lan nhiều bệnh tật.

Nói cách khác, mặc dù sông Amazon rất giàu nước ngọt, nhưng lại có rất ít nguồn nước sạch cho con người sử dụng.