Những lý do dưới đây chính là nguyên nhân khiến Tào Tháo để vuột mất kỳ tài Gia Cát Khổng Minh vào tay Lưu Bị:

Tập đoàn chính trị của Tào Tháo khi đó không có vị trí thích hợp đối với Gia Cát Lượng

Trước khi Gia Cát Lượng rời núi, tập đoàn chính trị của Tào Tháo sở hữu số lượng nhân tài hết sức đông đảo. Trong đó, 2 nhân vật Tuân Úc và Quách Gia là đối tượng nhất định phải nhắc đến vì họ có tài năng chẳng kém cạnh gì Gia Cát Lượng.

Hậu phương Tuân Úc giúp Tào Tháo tiến cử nhiều hiền tài, tiền tuyến lại có Quách Gia bày mưu tính kế. Nhiều giai thoại còn cho rằng, vị Quách Gia này còn có thể chế ngự được cả Gia Cát Lượng.

Trùng hợp hơn, Gia Cát Lượng quyết định rời núi để đi theo phò tá Lưu Bị vào năm 208 – chỉ vẻn vẹn chưa đầy 1 năm sau khi Quách Phụng Hiếu qua đời. Vì vậy giả sử Khổng Minh rời núi sớm hơn và đi theo phụng sự cho Tào Tháo, thì vị mưu sĩ này cũng khó có thể tìm được cơ hội thăng tiến hay thi triển tài năng trong tập đoàn chính trị đã có quá nhiều nhân tài xuất chúng và kỳ cựu như vậy.

Lai lịch và tuổi tác của Gia Cát Lượng chưa đủ để Tào Tháo "động lòng"

Gia Cát Khổng Minh sinh năm 181, đi theo phò tá Lưu Bị từ năm 208 ở tuổi 27. Nếu so sánh về phương diện tuổi tác nói riêng, không khó để nhận thấy vị mưu sĩ này thua kém Tào Tháo tới tới 26 tuổi. Vì vậy trong mắt vị quân chủ họ Tào, ông có lẽ chỉ là một người trẻ tuổi có tài năng nhưng lại không có nhiều kinh nghiệm.

Đấy là chưa nói đến, ngay cả khi biết tới thanh danh của Khổng Minh thì bản thân Tào Tháo với địa vị khi ấy cũng khó có thể hạ mình 3 lần tới lều tranh như Lưu Bị. Bởi khi Tuân Úc và Quách Gia còn phụng sự, việc ông phải cất công đi mời một nhân tài mà mình chưa rõ thực lực là một chuyện hết sức xa vời.

Danh tiếng của Gia Cát Lượng không đến tai Tào Tháo

Vốn trong thời kì thông tin trì trệ, quỹ tích hoạt động của Tào Tháo chủ yếu ở phương Bắc, Gia Cát Lượng vốn ẩn cư ở đất Kinh Châu, những người biết tới danh tiếng của ông cũng chỉ giới hạn trong phạm vi tại đây.

Có lẽ vì hai nhân vật Khổng Minh – Tào Tháo ở vào tình thế "người nam kẻ bắc", cho nên đây cũng là một trong những lý do khiến danh tiếng của Gia Cát Lượng khó có thể đến tai vị quân chủ này.