Trong thời gian gần đây, nhiều thống đốc khu vực ở Nga đã bị sa thải. Liệu đây có phải là nỗ lực của Điện Kremlin nhằm giải quyết các vấn đề khẩn cấp khắp đất nước? Hay đây có phải chỉ là một chiến lược chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống Nga sắp tới?

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thay thế 11 thống đốc khu vực trong hai tuần qua.  Ảnh: NBC News

Tổng thống Putin thay thế 11 thống đốc khu vực trong hai tuần qua. Trước đó, ngày 10/9, 16 khu vực của Liên bang Nga đã bỏ phiếu bầu thống đốc mới.

Stefan Meister, một chuyên gia chính sách Nga tại Hội đồng Đối ngoại Đức (DGAP), cho rằng Tổng thống Putin đang đặt nền móng cho cuộc bầu cử tổng thống Nga vào tháng 3 năm 2018.

Một thế hệ thống đốc mới?

Chuyên gia Meister lưu ý rằng vì hầu hết các thống đốc mới được bầu trẻ hơn người tiền nhiệm và ít nổi tiếng. Ông nói: "Họ được coi là các chuyên gia kỹ thuật và các quan chức. Họ thực sự không có ảnh hưởng chính trị ở Moscow hay trong khu vực". Theo ông, các vị thống đốc mới này thường đến từ khu vực an ninh - hoặc quân đội hoặc cơ quan mật vụ. Ông Meister nói thêm: "Họ quả là những người không bình thường”.

Điện Kremlin hy vọng rằng thế hệ thống đốc mới này sẽ giúp xây dựng lòng tin trong các tầng lớp cử tri. Sự thay đổi này mang lại cảm giác rằng có điều gì mới đang xảy ra, rằng chính quyền trung ương đang chăm sóc các khu vực. Để đạt được mục tiêu đó, sự thay đổi chính trị là một phần của nỗ lực nhằm đảo ngược tình trạng sụt giảm liên tục số cử tri tham gia bỏ phiếu ở Liên bang Nga trong những năm gần đây.

Ông Meister cũng cho rằng Điện Kremlin đã ngầm cảnh báo các nhà lãnh đạo khu vực rằng họ không được phép lạm dụng các nguồn lực hành chính. Nói một cách khác: Họ không cần thiết thao túng quá trình bầu cử tổng thống vì suy cho cùng đương kim Tổng thống Vladimir Putin không hề có đối thủ ngang tầm trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga năm 2018.

Năng lực hay lòng trung thành?

Kể từ năm 2000, Điện Kremlin luôn chọn sự trung thành hơn năng lực. Năng lực không phải là tiêu chí chính, mặc dù một số thống đốc thực sự có trình độ học vấn cao và có nhiều kinh nghiệm trong công tác điều hành chính quyền.

Một phần của sự ưu tiên của Kremlin đối với các chính trị gia khu vực chủ yếu xuất phát từ thực tế là chức vụ thống đốc khu vực không còn “quyền sinh, quyền sát” như trước đây. Hệ thống quyền lực tập trung và chế độ luân chuyển ở Liên bang Nga thường là công cụ hạn chế ảnh hưởng của các thống đốc khu vực. Thu nhập từ thuế khu vực đầu tiên được gửi tới chính quyền trung ương , sau đó Moscow quyết định tái phân bổ cho khu vực.

Các thống đốc không có động lực để đầu tư nguồn lực hoặc chuyên môn của họ trong khu vực. Họ chủ yếu quan tâm đến sự sống còn sót. Điều này khiến họ phụ thuộc vào chính quyền trung ương trong việc giải quyết các vấn đề xã hội và kinh tế của khu vực.